Miniony 2021 rok był niezwykle udany dla polskich portów. Mimo pandemii Gdańsk, Gdynia oraz Szczecin-Świnoujście obsłużyły ponad 113 mln ton ładunków, czyli o 9 proc. więcej niż w roku 2020. Od 2008 roku przeładunki w polskich portach wzrosły o 116 proc. Z kolei od roku 2015 do 2021 wzrost ten wyniósł 46 proc. Wartość inwestycji prowadzonych obecnie w największych portach wynosi ok. 7 mld zł. W samym zespole portów Szczecin-Świnoujście spółki przeładunkowe obsłużyły 33,2 mln ton ładunków, osiągając tym samym rekordowy wynik z 2018 roku.
Na konferencji z udziałem wiceministrów infrastruktury Marka Gróbarczyka i Grzegorza Witkowskiego zarządy portów morskich Gdańsk, Gdynia oraz Szczecin-Świnoujście podsumowały ubiegłoroczne wyniki przeładunkowe. W całym minionym roku porty Gdańsk, Gdynia, Szczecin-Świnoujście obsłużyły ponad 113 mln ton ładunków, tj. o 9 proc. więcej niż w roku 2020.
– Te ponad 113 mln ton przeładowanych towarów jednoznacznie pokazuje, w jak dobrej kondycji znajdują się polskie porty, ale z drugiej strony pokazuje, jak dobrze byliśmy w stanie poradzić sobie ze skutkami pandemii, która cały czas trwa i wiele krajów ją odczuwa – powiedział wiceminister Marek Gróbarczyk. – Wiele gospodarek notuje przy tej okazji regres. My, jeśli chodzi o ekonomikę rozwoju portów, o eksport-import, a przede wszystkim o otwarcie w zakresie przewozu towarów, dzisiaj możemy pochwalić się dziewięcioprocentowym wzrostem w stosunku do roku poprzedniego. 113 mln ton jednoznacznie klasyfikuje nas na bardzo wysokim poziomie w zakresie przeładunków w portach. Chciałbym serdecznie podziękować wszystkim zarządom portów. Ten wypracowany wynik ma bowiem przede wszystkim swoje źródło w dobrym zarządzaniu, ale to dobre zarządzanie nie byłoby możliwe, gdyby nie operatorzy portowi. Wszystkim operatorom również chcemy bardzo gorąco podziękować. Ten wynik został wygenerowany przez ich firmy. W najbliższym czasie będzie kolejny wzrost, nie możemy zatrzymać się na tym wyniku, dążymy do coraz większych przeładunków.
Z kolei wiceminister Grzegorz Witkowski, dołączając do podziękowań za wypracowany wynik skierowanych do zarządów portów i spółek przeładunkowych, zauważył, że każda złotówka zainwestowana w gospodarkę morską, w porty, w stocznie, w nabrzeża i infrastrukturę portową i dostępową zwraca się stukrotnie. Te wyniki są najlepszym tego przykładem.
Według danych GUS, polskie porty morskie wnoszą do budżetu państwa każdego roku ponad 40 miliardów zł, co stanowi 10 proc. ogółu dochodów państwa.
W portach Szczecin-Świnoujście w 2021 roku spółki przeładunkowe obsłużyły 33,2 mln ton ładunków, osiągając tym samym rekordowy wynik z 2018 roku. Wypracowany w 2021 roku wynik jest o 6,6 proc. lepszy wobec 2020. Największy udział w obrotach stanowiły przeładunki drobnicy: 55 procent. Znakomite były wyniki drobnicy promowej: zanotowano wzrost (rok do roku) o 10,6 proc. W ciągu dekady (2011-2021) terminal promowy w Świnoujściu zwiększył przeładunki o 139 proc. W ogólnej strukturze przeładunków całego zespołu portowego aż 45 proc. obrotów realizowanych jest przez terminal promowy. W 2021 r. było tam 3261 zawinięć promów.
Dwucyfrowy wzrost zanotowały także przeładunki rudy i węgla, na plusie odpowiednio o 12,2 i 11,8 proc.
W 2021 roku pojawiły się nowe relacje eksport-import, a także nowe towary, czego przykładem jest pierwszy w historii zespołu portów obsłużony ładunek ryżu. Była też absolutnie rekordowa jednorazowa ilość mocznika, bo aż 32,2 tys. ton.
W roku 2021 do portów Szczecin-Świnoujście zawinęło 6756 statków o łącznym tonażu (GT) 108 245 600 ton, tj. więcej o 2,4 proc. wobec 2020 roku.
– Jesteśmy niezmiernie usatysfakcjonowani, że pomimo tych ciężkich warunków pracy, które mamy na co dzień we wszystkich polskich portach i nie tylko polskich, bo na całym świecie, udało się osiągnąć tak zdecydowanie imponujący wynik – podkreślił prezes ZMPSiŚ SA Krzysztof Urbaś. – Wzrost obrotów to ogromny sukces operatorów portowych, którzy przeszli prawie bezkolizyjnie przez okres pandemii. Dziękuję wszystkim operatorom, którzy w porcie pracują, tym bardziej że pracują oni w towarzystwie będących w toku wielkich inwestycji. Te dzieją się na żywym organizmie portowym, podczas trwających przeładunków, podczas obsługi statków. Chciałbym pochylić głowę z szacunkiem dla tych operatorów, będę to podkreślał na każdym takim spotkaniu i przy każdej okazji, bez nich, bez ich zaangażowania, umiejętności i profesjonalizmu nie bylibyśmy w stanie zaprezentować takich wyników.
Poza węglem, rudą i drobnicą promową na plusie zakończyły rok 2021: drewno (wzrost o 14,3 proc.), drobnica (8,7 proc.), paliwa (6,2 proc.). Na lekkim minusie były: inne masowe, zboża i kontenery.
– Trzecia dekada XXI wieku będzie należeć do zespołu portów Szczecin-Świnoujście, bo już za 2-3 lata zobaczymy bardzo dynamiczny i jakościowy skok, jeżeli chodzi o wielkość przeładunków – dodał prezes Urbaś. – Te w tej chwili w różnych grupach przeładunkowych systematycznie od trzech lat wzrastają.
Warto dodać, że porty w Szczecinie i Świnoujściu mają charakter uniwersalny. To wielki plus i bezpieczeństwo przeładunków. Ich zróżnicowana struktura minimalizuje ryzyko spadków. Widać to na przykładzie śruty sojowej importowanej z Argentyny, która bardzo mocna zniknęła z przeładunków, ale z kolei wzrosła obsługa kruszyw, co wynika z zapotrzebowania na ten rodzaj ładunku w związku z szeregiem inwestycji realizowanych w kraju i portach.
Na świecie 80-90 proc. handlu zagranicznego jest realizowane drogą morską między krajami unijnymi i spoza UE. Zespół portów Szczecin-Świnoujście należy do bardzo aktywnych partnerów w regionie Morza Bałtyckiego.
Aby porty mogły się rozwijać, konieczne są inwestycje. Porty w Szczecinie i Świnoujściu to dziś wielkie place budowy. Wartość będącego w toku pakietu inwestycyjnego wynosi 1,5 mld zł.
– Przystosowujemy port w Szczecinie do warunków, jakie otworzą się przed nami po pogłębieniu toru wodnego Świnoujście-Szczecin do głębokości technicznej 12,5 m – poinformował prezes ZMPSiŚ. – Trwają prace w rejonie Kanału Dębickiego oraz Basenu Kaszubskiego, gdzie działa dwóch największych operatorów, czyli firmy: DB-Port Szczecin i Bulk Cargo Port Szczecin. Po zakończeniu prac będziemy mogli w Szczecinie obsługiwać statki o zanurzeniu 11 m z ładunkiem na pokładzie do 50 tys. ton.
Inwestycje te są związane z modernizacją toru wodnego Świnoujście-Szczecin do głębokości 12,5 m, prowadzoną przez Urząd Morski w Szczecinie.
– Na torze wodnym zakończyły się już roboty czerpalne, trwają jeszcze prace związane z profilowaniem skarp i niwelacją dna oraz czynności odbiorowe – podsumował Wojciech Zdanowicz, dyrektor UMS. – W obszarze obrotnicy Orli Przesmyk toczą się prace przy umacnianiu i profilowaniu skarp podwodnych przy Ostrowie Grabowskim, Wielkiej Kępie i Radolinie, trwa także instalacja geowłókniny i kamienia hydrotechnicznego. W ramach modernizacji obiektów Bazy Oznakowania Nawigacyjnego w Szczecinie, która również jest częścią tej inwestycji, trwają jeszcze ostatnie prace rozbiórkowe, prace drogowe oraz prace przy stawianiu ostatniego obiektu budowlanego – wiaty na pławy o powierzchni ok. 2 tys. metrów kwadratowych. Zakończenie całej inwestycji jest planowane na pierwsze półrocze 2022 roku.
W Świnoujściu realizowane są kolejne duże inwestycje: rozbudowa terminalu LNG oraz przystosowywanie terminalu promowego do obsługi transportu intermodalnego. Z połączenia dwóch stanowisk promowych powstaje jedna linia cumownicza o długości 294 m, nowe place manewrowe oraz parkingi i infrastruktura techniczna. Koszt inwestycji to 185 milionów złotych. Projekt ma wsparcie z funduszy unijnego instrumentu finansowego CEF Łącząc Europę.
Niedawno oddano do użytku nowy parking dla samochodów ciężarowych przy terminalu promowym.
– Prace budowlane związane z modernizacją terminalu promowego wyłączyły jedną trzecią obszaru jego działalności, co przy zwiększonych o kilkanaście procent obrotach powodowało nieustające problemy operacyjne – zwrócił uwagę Marek Kowalewski, prezes Terminalu Promowego Świnoujście. – Jednocześnie realizowano budowę tunelu w bezpośrednim sąsiedztwie naszego głównego parkingu, komplikując wyjazd samochodów. Do tego wykonawca tunelu zabrał nam dodatkowo kolejne dwa pasy postojowe, aby móc rozebrać i wydobyć maszynę drążącą tunel. Nałożyła się na to wszystko budowa parkingu na terenach poorlenowskich. Te wszystkie inwestycje były robione w trakcie normalnej codziennej działalności terminalu. Mało tego, zamknięto przejazd kolejowy na ul. Barlickiego i cały ruch z miejskiej przeprawy promowej przez ponad miesiąc odbywał się przez teren terminalu. Na szczęście, te utrudnienia już za nami, a budowa terminalu intermodalnego będzie w tym roku zakończona. Nasi dotychczas obsługiwani armatorzy rozwijają się i już planują kolejne nowe zawinięcia, aby w pełni wykorzystać nowy potencjał terminalu.
Kolejnym, bardzo istotnym krokiem w rozwoju zespołu portowego jest lokalizacja w Świnoujściu terminalu kontenerowego.
– Planowana roczna zdolność przeładunkowa terminalu to 2 mln TEU – przypomniał prezes K. Urbaś. – Inwestycja ta zapewni impuls rozwojowy nie tylko dla Pomorza Zachodniego, ale dla całej krajowej gospodarki. Obecnie jesteśmy w trakcie procedury, której zwieńczeniem będzie wyłonienie inwestora, który wybuduje terminal i będzie jego operatorem. W tej chwili z trzema podmiotami prowadzimy bardzo intensywny dialog. Zainteresowanie jest nie tylko samym pomysłem, ale też te wszystkie trzy podmioty będą intensywnie zabiegać o to, żeby któryś z nich został wybrany na naszego partnera. Jeśli wszystko odbędzie się zgodnie z planem, inwestora powinniśmy poznać w 2022 roku. Inwestycją przyszłości, o której już dziś bardzo poważnie myślimy, jest – planowane wspólnie z Urzędem Morskim w Szczecinie – pogłębienie toru podejściowego do Świnoujścia na długości 60 km do głębokości 17,5 m. Jeśli uda nam się zrealizować wszystkie zaplanowane zamierzenia inwestycyjne, to w 2050 roku będziemy dysponować w zespole portów Szczecin-Świnoujście potencjałem mogącym obsłużyć niemal trzykrotnie więcej ładunków niż obecnie.
W obydwu portach trwa modernizacja infrastruktury portowej. Systematycznie poprawia się także infrastruktura dostępowa do portów, w tym droga S3 i szlaki kolejowe.
Kontynuowana jest inwestycja PKP PLK „Poprawa dostępu kolejowego do portów morskich w Szczecinie i Świnoujściu”, warta około 1,5 miliarda złotych i dofinansowana z unijnego instrumentu finansowego CEF Łącząc Europę. Jej zakończenie umożliwi dojazd do portów dłuższych i cięższych składów. Do portu bez konieczności rozdzielania wjadą pociągi 750-metrowe o obciążeniu 221 kN na oś. Składy towarowe mają być obsługiwane szybciej i sprawniej. Zwiększą się też możliwości przeładunkowe portowych stacji w Szczecinie i w Świnoujściu.
Po zakończeniu wymienionych inwestycji konkurencyjność portów Szczecin-Świnoujście znacząco wzrośnie wobec innych portów bałtyckich.
Warto dodać, że ZMPSiŚ inwestuje nie tylko w infrastrukturę. Wkrótce flotę spółki zasili nowa jednostka.
W minionym roku rozpoczęła się m.in. budowa statku pożarniczego „Strażak-28”. Wykonawcą jest stocznia Remontowa Shipbuilding w Gdańsku. Wartość kontraktu wynosi 40,5 mln zł, przy czym dofinansowanie UE pokryje 85 proc. kosztów kwalifikowanych.
ZMPSiŚ SA jest kojarzony nie tylko z twardym biznesem, ale także dzięki wsparciu szeregu inicjatyw społecznych, jako firma społecznie odpowiedzialna. Taka prospołeczna aktywność sprawia, że kwestie biznesowe zyskują drugi, znacznie głębszy i szerszy wymiar. Celem jest budowanie pozytywnego wizerunku spółki jako firmy o stabilnej i mocnej pozycji ekonomicznej oraz przyjaznej i odpowiedzialnej społecznie.
Spółka wspiera m.in. młodzieżowe grupy sportowe działające przy szkołach i klubach sportowych, lokalne kluby i stowarzyszenia sportowe oraz działalność społeczno-kulturalną. Pomaga dzieciom i młodzieży w realizacji ich pasji i marzeń zarówno tych sportowych, jak i artystycznych czy edukacyjnych, angażuje się w akcje społeczne. Przykładem tego jest propagowanie idei krwiodawstwa wśród młodzieży osiemnastoletniej w szczecińskich szkołach. To od pięciu lat realizuje wraz z Regionalnym Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Szczecinie. Cyklicznie w szczecińskim porcie organizowane są akcje zbiórki krwi. Ostatnia odbyła się na początku listopada 2021 roku. Dotychczas przy aktywnym współudziale młodzieży ze szczecińskich szkół współpracujących z ZMPSiŚ SA zebrano 86 litrów krwi.
Na szczególną uwagę zasługuje morski program edukacyjny „Dni portu w szkole” służący propagowaniu wiedzy o porcie. Pracownicy spółki włączają się w różne akcje pomocowe, jak np. NCDC Business Race.
W 2020 i 2021 roku w związku z pandemią koronawirusa zarząd portu mocno się zaangażował w pomoc szpitalom w Szczecinie i regionie. Przekazał im znaczące wsparcie finansowe. Dzięki tym środkom zakupiony został sprzęt potrzebny tym jednostkom w walce z pandemią.
ZMPSiŚ SA widać też podczas dużych imprez masowych promujących region i miasto. Spółka ze szczególną atencją traktuje wydarzenia o morskim i portowym charakterze oraz wpływające na integrację środowisk lokalnych.
– Dumą napawa nas fakt, że działalność społeczna ZMPSiŚ SA dostrzegana jest przez otoczenie, przez środowiska naukowe i biznesowe – powiedziała Monika Woźniak-Lewandowska
z ZMPSiŚ. – Wyrazem tego są przyznane wyróżnienia Społecznej Odpowiedzialności Biznesu czy Równa Firma.
Spółka została też wyróżniona Perłą Biznesu za ofensywę inwestycyjną w obu portach.
(ek)
