Szczecin od wielu lat wprowadza rozwiązania, które są nie tylko ekologiczne, ale również niosą za sobą wymierne korzyści. Zielona energia czy bezpieczne unieszkodliwianie odpadów to tylko niektóre elementy wpływające na stan naszego lokalnego środowiska.
Zielona energia nie jest już tylko hasłem reklamowym, ale realnym działaniem z wynikami. Zakład Wodociągów i Kanalizacji z roku na rok staje się coraz bardziej samowystarczalny w kontekście korzystania z energii elektrycznej. Już teraz połowę energii potrzebnej do zasilenia oczyszczalni Pomorzany produkujemy sami!
Całość prądu wyprodukowanego z odnawialnych źródeł energii w 2022 roku w Szczecinie to imponujące 8197 MWh. To przełożyło się na wymierne korzyści ekonomiczne. Pierwsza połowa obecnego roku to już 4522 MWh! Co ważne, lokalizacja i moc „ZWiK‑owych elektrowni” zostały dobrze przemyślane. Zgodnie z założeniem prąd zużywany jest na miejscu przez urządzenia elektryczne niezbędne do produkcji wody do picia i oczyszczania ścieków komunalnych. Dzięki temu, aktualnie 29 proc. energii elektrycznej zużywanej w spółce pochodzi z własnych instalacji.
Szczeciński ZWiK inwestuje m.in. w znaną wszystkim fotowoltaikę. Spółka wykorzystuje również inne źródła czystej energii, takie jak biogaz powstały w procesie oczyszczania ścieków. Obecnie panele fotowoltaiczne zamontowane są w 6 lokalizacjach: ZPW Miedwie, UW Żelewo, ZPW Pilchowo, PW Warszewo – 21 MWh, PW Zdroje – 10 MWh i na budynku administracyjnym. To 10 546 elementów o łącznej powierzchni 17 200 m kw., czyli tyle ile wynosi powierzchnia dachu na stadionie Pogoni Szczecin lub 2,5 boiska!
Największy udział w produkcji energii mają gazogeneratory w Oczyszczalni Ścieków Pomorzany (4289 MWh w 2022 r.). Pod koniec ubiegłego roku zakończono tam budowę kolejnego, trzeciego już zbiornika, mieszczącego ok. 5 tys. metrów sześciennych czynnego osadu. Pełną wydolność instalacja osiągnęła wiosną tego roku, dzięki czemu samowystarczalność energetyczna oczyszczalni Pomorzany jest obecnie na poziomie około 55 proc.
Świetnie spisuje się również turbina prądotwórcza Francisa w Zakładzie Produkcji Wody „Pomorzany”. To absolutnie nowatorska, druga taka instalacja w Polsce, wykorzystująca do produkcji energii spadek grawitacyjny wody w rurociągu. Jej ubiegłoroczny wynik to 750 MWh.
Dzięki inwestycjom w OZE Zakład Wodociągów i Kanalizacji jest obecnie krajowym liderem wśród firm wodociągowych w produkcji prądu z odnawialnych źródeł energii, a oszczędności uzyskane z tytułu niezakupionej energii w ilości 3996 MWh szacowane za pierwsze półrocze 2023 roku to 4 276 000 zł.
Jeśli mówimy o ekologii i energii, to oczywiście nie sposób nie wspomnieć o szczecińskim EcoGeneratorze, czyli Zakładzie Unieszkodliwiania Odpadów. Dzięki temu, że Szczecin posiada EcoGenerator odpady, które zalegałyby na składowiskach, są w nim bezpiecznie unieszkodliwiane, a tym samym nie zanieczyszczają gleby i wód gruntowych, nie emitują też bardzo uciążliwych dla mieszkańców odorów.
Uruchomiony w grudniu 2017 roku EcoGenerator jest jedną z najnowocześniejszych spalarni w Europie. Jako jedyna w Polsce tego typu instalacja stosuje technologię mokrego oczyszczania spalin. To nowoczesne rozwiązanie sprawia, że zakład chroni środowisko na wysokim poziomie i niezwykle skutecznie. Jednak, co dokładnie kryje się pod tym tajemniczym stwierdzeniem?
Kiedy odpady trafiają na ruszt, gdzie temperatura sięga ponad 850 stopni Celsjusza, spalają się błyskawicznie. Efektem tego są toksyczne spaliny, które trzeba unieszkodliwić. Pierwszym elementem oczyszczania spalin są elektrofiltry, w których wychwytywany jest lotny pył. Jest to bardzo ważne z punktu widzenia ochrony środowiska, gdyż właśnie pył jest nośnikiem metali ciężkich takich jak rtęć czy ołów. W kolejnym etapie spaliny trafiają do urządzeń wyróżniających się fioletowym kolorem (kolor ten oznacza przepływające kwasy i zasady). To w tych zbiornikach odbywa się mokre oczyszczanie spalin. Wewnątrz zbiorników woda technologiczna przepłukuje spaliny w przeciwprądzie, to znaczy, że spaliny poruszają się w jedną stronę, a strumień wody jest skierowany w stronę przeciwną. Na tym etapie wytrącane są nieorganiczne związki kwaśne. W ostatnim absorberze spaliny obmywane są zasadowym roztworem wodorotlenku sodu, tam redukowane są związki siarki i powstają ścieki zasadowe.
Powstałe podczas płukania spalin ścieki kierowane są do kolejnego obiektu, tj. do oczyszczalni ścieków technologicznych, w którą wyposażony jest EcoGenerator. Oczyszczalnia działa w podobny sposób jak te, które można spotkać w zakładach chemicznych. Z oczyszczalni ścieków wychodzi odpowiedniej jakości woda, która jest kierowana do rzeki Duńczycy.
Oczyszczone z pyłu i kwaśnych związków spaliny są kierowane do ostatniego elementu oczyszczania spalin zwanego filtrem workowym, którego worki napylane są węglem aktywnym i wapnem. Jego zadanie to wychwycenie pozostałych zanieczyszczeń unoszonych ze spalinami (gównie resztkowych metali ciężkich oraz dioksyn i furanów).
Układ oczyszczania spalin, jaki zastosowano w EcoGeneratorze, jest znacznie bardziej rozbudowany niż w innych spalarniach odpadów komunalnych w Polsce. Zazwyczaj bowiem występuje w nich tylko ostatni element naszej instalacji, tj. filtr workowy.
Zwiększenie wykorzystania własnych źródeł energii, a docelowo uzyskanie pełnej samodzielności energetycznej, pomoże Szczecinowi ustabilizować ceny energii i uniezależnić się od czynników zewnętrznych. To także bezpieczeństwo dostaw i pewność, że energii w Szczecinie nie zabraknie, a w przypadku odnawialnych źródeł energii – dbałość o środowisko.
Przy obecnych możliwościach EcoGenerator jest w stanie zabezpieczyć ok. 65 proc. potrzeb miasta. Już teraz prąd ze spalarni zasila m.in. uliczne latarnie, sygnalizację świetlną, tablice informacyjne czy biletomaty.
Kolejny krok to budowa farm fotowoltaicznych i wykorzystanie wytwarzanej energii na potrzeby miasta. Szczecin dysponuje terenami, które są obecnie weryfikowane pod kątem warunków wykorzystania do budowy instalacji fotowoltaicznych. Sprawdzane są parametry takie jak nachylenie i nasłonecznienie oraz możliwości przyłączenia do sieci energetycznej. Panele fotowoltaiczne uruchomione na tych terenach mogłyby wytwarzać nawet 45 tys. MWh prądu rocznie. Cały projekt realizowany będzie etapami. Ostatecznie farmy lub inne alternatywne źródła energii łącznie z EcoGeneratorem byłyby w stanie pokryć całkowite zapotrzebowanie miasta na prąd i zapewnić Szczecinowi samodzielność energetyczną.
