Dwa hanzeatyckie miasta, polski Stargard i niemiecki Stralsund, współpracują ze sobą od 1987 roku. Od roku 2004, po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej, pojawiły się nowe możliwości współpracy. Obecnie przebiega ona na różnych płaszczyznach i dotyczy m.in. wspólnych przedsięwzięć placówek kultury, edukacyjnych, wymiany młodzieży.
W tym roku blisko 50-osobowa grupa gimnazjalistów ze Stargardu i Stralsundu pojechała na kilkudniową wycieczkę do Krakowa. Wycieczkę zorganizowano w ramach projektu wymiany pozaszkolnej „Klimatyczne dni i noce w mieście królów”. Była dobrą okazją do integracji i wzajemnej nauki języków. Uczniowie zobaczyli m.in. Wawel, kościół Mariacki, dzielnicę żydowską, Starą Synagogę, Nowy Cmentarz Żydowski i Fabrykę Schindlera. Pojechali też do Oświęcimia, gdzie zwiedzili Muzeum Auschwitz-Birkenau.
Ze Stralsundem, a dokładniej z tamtejszą szkołą specjalną, od 10 lat współpracuje stargardzki Zespół Szkół Specjalnych. W minionym roku do Stargardu przyjechało ze Stralsundu kilkoro uczniów placówki i opiekunowie. Zwiedzili miasto, byli w gospodarstwie agroturystycznym nad jeziorem Miedwie, w stargardzkim Muzeum Archeologiczno-Historycznym oraz w Ośrodku Edukacji Przyrodniczo-Leśnej w Kliniskach i na basenie w Gryfinie.
Rozbudowa i instrumenty
Bardzo konkretny wymiar przyniosła współpraca dwóch placówek edukacyjno-kulturalnych – Państwowej Szkoły Muzycznej I i II stopnia im. Witolda Lutosławskiego ze Szkołą Muzyczną w Stralsundzie. Z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego udało się pozyskać pieniądze na realizację programu o nazwie: „Niemiecko-Polskie Centrum Szkół Muzycznych Stargard Szczeciński – miasto hanzeatyckie Stralsund. Zachowanie i pielęgnacja dziedzictwa kulturowego”. W sprawozdaniu z realizacji programu czytamy, że środki uzyskane w ramach dofinansowania przeznaczone zostały po stronie niemieckiej na odrestaurowanie zabytkowego budynku Landständehaus ( barokowy pałac miejski z początku XVIII w.) oraz rozbudowę jego tylnej części, a po stronie polskiej – na renowację zabytkowego budynku z XV w. oraz rozbudowę gmachu szkoły z lat osiemdziesiątych. Historyczna sala w szkole w Stralsundzie otrzymała nazwę: „Sala Koncertowa Stargard Szczeciński”, a sala w szkole w Stargardzie – „Sala Koncertowa Stralsund”. Znalazły się też pieniądze na wyposażenie szkół w sprzęt i instrumenty muzyczne.
Zanim doszło do rozpoczęcia prac budowlanych, co w Stargardzie nastąpiło we wrześniu 2011 roku, organizowano koncerty, czego przykładem może być wizyta orkiestry kameralnej ze Stralsundu w Stargardzie i wspólny koncert z okazji Święta Niepodległości 11 listopada. Rok później odbył się wspólny koncert orkiestr obu szkół. Zorganizowano też Międzynarodowy Młodzieżowy Obóz Muzyczny Landow/Rugia dla uczniów szkół muzycznych z Polski, Niemiec i Szwecji. Planowane jest powołanie Niemiecko-Polskiego Centrum Muzyki.
Cyfrowe kopie i wspólna książka
Stargardzka Książnica i Archiwum Miejskie w Stralsundzie realizują projekt o nazwie: „Znaczenie udostępniania kopii cyfrowych regionalnych zbiorów bibliotecznych w sieci”, finansowany z Funduszu Małych Projektów w ramach Programu Operacyjnego „Europejska Współpraca Terytorialna – Współpraca Transgraniczna Krajów Meklemburgia-Pomorze Przednie/Brandenburgia i Rzeczpospolita Polska – Województwo Zachodniopomorskie”. Realizacja tego wieloletniego programu ma przyczynić się m.in. do przeniesienia na postać cyfrową dorobku kulturowego obu miast.
Efektem współpracy Stralsundu i stargardzkiego Muzeum Archeologiczno-Historycznego jest dwujęzyczna publikacja powstała w wyniku polsko-niemieckiego projektu badawczego „Miejsca pracy przymusowej w okresie narodowego socjalizmu w Stralsundzie i Stargardzie – wspólna rekonstrukcja”. Projekt był współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Autorzy publikacji, Jolanta Aniszewska i Andrzej Bierca ze Stargardu oraz Petra Clemens ze Stralsundu, danych do publikacji szukali w wielu archiwach i instytutach, m.in. w archiwum Centralnego Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach, w Instytucie Zachodnim w Poznaniu, Oddziale IPN w Warszawie, archiwach w Stralsundzie i Greifswaldzie. W opracowaniu, prezentującym publikację, czytamy: „Część książki, przygotowana przez stronę niemiecką, ukazuje miejsca pracy i zamieszkania polskich robotników przymusowych w Stralsundzie. W części publikacji opracowanej przez pracowników stargardzkiego muzeum omówiono miejsca pracy i losy głównie polskich robotników przymusowych, jeńców wojennych i więźniów obozów koncentracyjnych, których wykorzystywano do niewolniczej pracy w Stargardzie i okolicznych miejscowościach w latach II wojny światowej”. ©℗
Tekst i fot. (żak)
* * *
Stralsund będzie starał się o miano Europejskiej Stolicy Kultury 2025, kiedy zgodnie z europejskim terminarzem będzie je piastować jedno z miast niemieckich (do rywalizacji zgłosiły się już m.in. Drezno i Norymberga). Miasto rozważa możliwość wspólnego przygotowania projektu z Euroregionem Pomerania, a tym samym rozwinięcia wielowymiarowej kulturalnej współpracy transgranicznej w euroregionie. O sprawach tych mówiono na niedawnym spotkaniu w stralsundzkim ratuszu. Uczestniczyli w nim także przedstawiciele Gryfina, Łobza, Stargardu i Szczecina. Stralsund rozważa możliwość otwarcia w Stargardzie bądź Szczecinie jednego z biur, pracujących nad przygotowaniem projektu ESK Stralsund 2025. (b)
