Polska od dłuższego czasu jest atrakcyjnym kierunkiem emigracji dla obywateli zza wschodniej granicy. Coraz częściej zamiast zatrudnienia stawiają na własną działalność. Czy założenie firmy w Polsce przez cudzoziemca jest skomplikowane? Otóż nie, jeżeli bierzemy pod uwagę formę prawną, jaką jest spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Pozostałe rozwiązania, jak chociażby jednoosobowa działalność gospodarcza, bywają o wiele bardziej kłopotliwe i wiążą się z koniecznością spełnienia szeregu wymogów formalnych.
Rejestracja spółki z o.o. przez cudzoziemca w aspekcie proceduralnym w zasadzie nie różni się od zakładania spółki przez obywatela Polski. Można dokonać tego na dwa sposoby – w trybie tradycyjnym lub internetowym. Pierwszy z nich polega na zawarciu umowy w formie aktu notarialnego przed notariuszem oraz przygotowaniu i złożeniu przed właściwym sądem rejestrowym odpowiednich wniosków i załączników. Spółkę można zarejestrować również przez internet, za pomocą trybu S24 w systemie E-MS. Obecnie nie wymagany jest numer PESEL, który wcześniej stanowił ograniczenie dla rejestracji spółek przez cudzoziemców. Należy również mieć na uwadze, że tryb internetowy zakłada użycie wzorca umowy dostępnego w systemie informatycznym oraz wniesienie kapitału zakładowego wyłącznie w formie pieniężnej. Niewątpliwie jednak przewagą tego rozwiązania jest zdecydowanie niższy koszt oraz możliwość rejestracji spółki na odległość, co oznacza, że w praktyce potencjalny przedsiębiorca nie musi nawet przebywać na terytorium Polski.
Posiadanie udziałów w spółce z o.o. czy zasiadanie w zarządzie nie wiąże się automatycznie z nabyciem prawa do pobytu na terenie Polski. Obcokrajowiec nadal potrzebuje do tego wizy lub zezwolenia na pobyt. Aby zdobyć pozwolenie na pobyt czasowy w celu prowadzenia działalności w ramach spółki z o.o., cudzoziemiec musi występować w roli wspólnika lub łączyć tę rolę z zasiadaniem w zarządzie spółki.
Ponadto konieczne jest spełnienie kilku warunków, m.in. posiadanie adresu zamieszkania, ubezpieczenia zdrowotnego oraz źródła regularnego i stabilnego dochodu, który pozwoli pokryć koszty utrzymania siebie i swojej rodziny. Spółka natomiast powinna przynosić dochody, zatrudniać wymaganą liczbę pracowników lub wykazać, że posiada odpowiedni potencjał możliwy do realizacji w przyszłości.
Zupełnie inny tryb legalizacji niż w przypadku pobytu w celu prowadzenia działalności gospodarczej obowiązuje w sytuacji, gdy cudzoziemiec pełni rolę w zarządzie spółki, ale nie posiada w niej udziałów. Wówczas musi wystąpić o wydanie jednolitego zezwolenia na pobyt czasowy i pracę, tak jak w przypadku zatrudnienia na etat. Zezwolenie na pracę jest wymagane jeżeli cudzoziemiec, który zasiada w zarządzie, przebywa na terenie Polski przez okres dłuższy niż 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy.
Zdarza się słyszeć opinie, że spółka z o.o. jest świetnym katalizatorem legalizacji pobytu. Prawda jest jednak taka, że jest to stosunkowo drogi i złożony proces. Spółka z o.o. powinna służyć raczej jako sposób realizacji celów biznesowych w Polsce przez cudzoziemca, a nie wsparcie w legalizacji jego pobytu.
Zbigniew MACHOWSKI
Autor jest szczecińskim radcą prawnym, doradcą restrukturyzacyjnym i mediatorem gospodarczym.
Fot. Robert WOJCIECHOWSKI (arch.)
