Z udziałem prezydenta Andrzeja Dudy oraz premier Beaty Szydło rozpoczęły się w czwartek w Lubinie uroczystości upamiętniające Zbrodnię Lubińską oraz 37. rocznicę podpisania porozumień, w wyniku których powstał Niezależny Samorządny Związek Zawodowy "Solidarność". Oddzielne obchody Sierpnia'80 organizował w czwartek w Gdańsku Zarząd Regionu Gdańskiego NSZZ "Solidarność" oraz Komitet Obrony Demokracji.
31 sierpnia 1982 r. podczas manifestacji na ulicach Lubina oddziały ZOMO i MO strzelały do mieszkańców w trakcie pokojowej manifestacji zorganizowanej w rocznice porozumień sierpniowych. Zginęły wówczas trzy osoby: Michał Adamowicz, Andrzej Trajkowski i Mieczysław Poźniak, a kilkadziesiąt zostało rannych. Po wieloletnich procesach, dwukrotnie wznawianych zapadły prawomocne wyroki wobec trzech dowódców milicji. Byli to: Bogdan G., ówczesny zastępca komendanta wojewódzkiego Milicji Obywatelskiej w Legnicy, który odsiedział w więzieniu rok i 3 miesiące oraz Tadeusz J., dowódca plutonu ZOMO skazany na 2,5 roku więzienia. Nadal nie wiadomo m.in. kto konkretnie strzelał do demonstrantów. Do tej pory nie zostali ukarani mocodawcy pozwolenia na użycie broni podczas manifestacji w Lubinie. Trzeci ze skazanych w 2007 r. prawomocnym wyrokiem Jan M., były zastępca komendanta rejonowego MO w Lubinie, usłyszał wyrok 3,5 roku więzienia. Jednak nie wykonano kary wobec niego przez wiele lat z powodu choroby kardiologicznej. Dopiero w lipcu 2017 r. decyzją wrocławskiego Sądu Okręgowego trafił na oddział szpitalny aresztu w Bytomiu.
Uroczystości, z udziałem także m.in. szefa MON Antoniego Macierewicza oraz szefa "S" Piotra Dudy, odbyły się pod Pomnikiem Pamięci Ofiar Lubina'82 przy Wzgórzu Zamkowym, nieopodal którego rozgrywały się tragiczne wydarzenia. Andrzej Duda oraz Beata Szydło złożyli kwiaty pod krzyżem, w miejscu, gdzie w 1982 r. zginęły 3 osoby. Wcześniej prezydent i premier wzięli udział w uroczystej mszy świętej.
W Gdańsku były prezydent Lech Wałęsa złożył kwiaty pod Pomnikiem Poległych Stoczniowców. Razem z prezydentem Słupska Robertem Biedroniem zaapelowali o solidarność i zakończenie "wojny polsko-polskiej".
– Musimy się jeszcze raz poderwać, by spróbować uporządkować sprawy polskie, a może i europejskie. Wydawało nam się, że kiedy będzie wolność, to już wszystko będzie ładnie szło – okazuje się, że nie. Mało tego, okazuje się, że wtedy przeciwnicy "Solidarności" przetrwali do dzisiaj i próbują narzucić nam swoje głupie rozwiązania, które wtedy przegrały. To jest dodatkowe zobowiązanie dla nas, trzeźwo myślących, aby zabrać się do roboty i poprostować rzeczy, które nawet nam nie wyszły i zagrać argumentami, które po tej stronie są mądrzejsze – mówił przed bramą nr 2 Stoczni Gdańskiej, b. prezydent. Dodał, że "mimo naszego zmęczenia, naszych trudów, jeszcze musimy trochę popracować, by Polskę wyprowadzić na właściwy rozwój".
Wałęsa złożył kwiaty pod pomnikiem w towarzystwie polityków Platformy, w tym jej lidera Grzegorza Schetyny, przewodniczącego klubu PO Sławomira Neumanna, wiceprzewodniczącego PO Tomasza Siemoniaka, wicemarszałek Sejmu Małgorzaty Kidawy-Błońskiej, posłów PO i uczestników strajku w sierpniu 1980 – Jerzego Borowczaka oraz Henryki Krzywonos-Strycharskiej. Kwiaty złożyli też m.in. prezydent Gdańska Paweł Adamowicz, gdańscy radni PO, a także działacze Komitetu Obrony Demokracji.
Wcześniej Wałęsa pytany przez dziennikarzy, czy istnieje szansa na wspólne obchody uroczystości podpisania Porozumień Sierpniowych, powiedział, że żeby do tego doszło "prawdopodobnie musi wymrzeć pokolenie walki".
(pap)
Na zdjęciu: Premier Beata Szydło złożyła kwiaty oraz zapaliła znicze na grobach ofiar Lubina'82. Premier towarzyszył szef Solidarności Piotr Duda.
Fot. PAP/Maciej Kulczyński
