Prawosławni i wierni innych obrządków wschodnich, wśród nich grekokatolicy i staroobrzędowcy, rozpoczęli w czwartek Święta Bożego Narodzenia według kalendarza juliańskiego, czyli według tzw. starego stylu. Przypadają one trzynaście dni po świętach katolickich.
Polski Autokefaliczny Kościół Prawosławny formalnie używa kalendarza juliańskiego. Według danych Soboru biskupów polskiej Cerkwi, ponad 90 proc. prawosławnych parafii w kraju stosuje w życiu religijnym właśnie ten kalendarz.
Świętujące w tym terminie rodziny w środę po zmroku zasiadły do wigilii. Uroczysty posiłek zaczynały od dzielenia się prosforą - przaśnym chlebem, używanym w Kościele wschodnim do konsekracji i komunii. Tradycyjnie na stołach były postne potrawy. Duchowni podkreślają, że post poprzedzający święta (u prawosławnych trwał 40 dni) i post wigilii mają pomóc w przygotowaniu i właściwym przeżywaniu radości Bożego Narodzenia. W nocy wielu prawosławnych udało się do cerkwi na kilkugodzinne uroczystości. W zależności od lokalnej tradycji, najczęściej rozpoczynały się one o północy lub dwie godziny później.
Największe w kraju skupiska prawosławnych są w województwie podlaskim. W białostockiej katedrze pw. św. Mikołaja uroczystościom przewodniczył ordynariusz prawosławnej diecezji białostocko-gdańskiej abp Jakub (na zdjęciu). We własnym orędziu zwierzchnik Kościoła prawosławnego w Polsce metropolita Sawa podsumował 2015 rok, który określił jako "stabilny w życiu Cerkwi".
* * *
Dokładnych danych co do liczby prawosławnych w kraju nie ma. Przedstawiciele polskiej Cerkwi szacują, że wiernych jest 450-500 tys. Według danych GUS, w ostatnim spisie powszechnym przynależność do Kościoła prawosławnego w Polsce zadeklarowało 156 tys. osób. Dane te uznawane są jednak przez hierarchów za niemiarodajne. Grekokatolików, według spisu GUS, jest w Polsce ok. 33 tys. Mieszkają przede wszystkim w województwach: podkarpackim, małopolskim, warmińsko-mazurskim, zachodniopomorskim, lubuskim i dolnośląskim. (pap)
Fot. PAP/Artur Reszko
