Ustawa o Trybunale Konstytucyjnym praktycznie zamrażała TK, pozwalała na jego blokowanie przez grupę sędziów i prokuratora generalnego - powiedział prezes TK Andrzej Rzepliński na konferencji prasowej po ogłoszeniu wyroku ws. nowej ustawy o Trybunale.
Uzasadniając wydanie wyroku w okresie vacatio legis - po opublikowaniu ustawy w Dzienniku Ustaw, ale przed jej wejściem w życie - sędzia-sprawozdawca Andrzej Wróbel powiedział, że Trybunał chciał uniknąć paradoksu orzeczniczego. Polegałby on na tym, że po wejściu w życie ustawy Trybunał musiałby orzekać na podstawie przepisów, które właśnie oceniał. Wróbel przypomniał też, że zaskarżenie obejmowało tryb uchwalenia ustawy, co mogło być podstawą do uchylenia całej ustawy (ostatecznie TK nie uznał zasadności wniosku w tej części - PAP).
"Po za tym ta ustawa z 22 lipca praktycznie zamrażała Trybunał w sensie dosłownym. Nie mógłby orzekać przez pół roku, a przez instytucję sędziów blokujących, prokuratura generalnego blokującego umożliwiałaby orzekanie w ogóle Trybunałowi" - powiedział prezes TK Andrzej Rzepliński.
Jego zdaniem taka sytuacja zniechęcałaby sędziów do przygotowywania projektów rozstrzygnięć. "Być może to by było oczekiwane, a być może Trybunał by mógł orzekać o takiej kwestii, czy Warszawa jest stolicą Polski. Wtedy by znalazł naturalnie przepis w konstytucji, że jest. I Trybunał by stwierdzał, że jest stolicą Polski. Chcieliśmy uniknąć takiej sytuacji" - powiedział prezes TK.
Dodał, że ustawa zdejmowała z sędziów obowiązek stania na straży konstytucji. "A przysięgaliśmy, że będziemy tego obowiązku strzec" - przypomniał Rzepliński.
Odpowiadając na pytania dziennikarzy, Rzepliński powiedział, że nie ma jeszcze wyznaczonego terminu Zgromadzenia Ogólnego TK, które zajmie się wyborem nowego prezesa Trybunału. Kadencja Rzeplińskiego kończy się w grudniu. (PAP)
***
Wcześniejsza informacja
Kilkanaście przepisów nowej ustawy o Trybunale Konstytucyjnym jest niezgodnych z konstytucją - orzekł w czwartek (11 sierpnia) niejednogłośnie pełny skład TK. Tak Trybunał rozstrzygnął skargi złożone przez posłów PO, Nowoczesnej i PSL oraz przez RPO Adama Bodnara.
TK w 12-osobowym składzie uznał za niekonstytucyjne m.in.: zasadę badania wniosków w kolejności wpływu, możliwość blokowania wyroku pełnego składu przez czterech sędziów nawet przez pół roku, zobowiązanie prezesa TK, by dopuścił do orzekania trzech sędziów wybranych przez obecny Sejm, wyłączenie wyroku TK z 9 marca z obowiązku urzędowej publikacji, zapis, że prezes TK "kieruje wniosek" o ogłoszenie wyroku do premiera.
Część sprawy TK umorzył. TK nie uznał całej ustawy za niekonstytucyjną ze względu na wadliwy tryb jej uchwalenia - jak chciała N i PSL oraz RPO.
Zdanie odrębne do wyroku złożyli sędziowie: Piotr Pszczółkowski, Julia Przyłębska i Zbigniew Jędrzejewski. Obecnie sędzia Andrzej Wróbel przedstawia uzasadnienie wyroku.
Parlament zakończył prace nad ustawą 22 lipca. Zdaniem PiS - które było autorem jej projektu bazowego - ustawa jest odpowiedzią na kryzys, jaki od wielu miesięcy trwa wokół TK. Według opozycji tryb pracy nad ustawą naruszył procedury legislacyjne, zaś część jej zapisów jest niekonstytucyjna i nie uwzględnia zaleceń Komisji Weneckiej. Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę 30 lipca. 1 sierpnia opublikowano ją w Dzienniku Ustaw, co oznaczało że ma wejść w życie 16 sierpnia.
Po tym jak w początku sierpnia złożono skargi na ustawę, TK uznał że zbada je na tzw. posiedzeniu niejawnym. TK powołał się na ustawę o TK z czerwca 2015 r. - stosowaną przez TK po 9 marca - która pozwala rozpoznawać wnioski na posiedzeniu niejawnym, m.in. jeśli sprawa dotyczy zagadnienia prawnego, które wystarczająco wyjaśniono we wcześniejszych orzeczeniach. TK uznał, że zagadnienia przedstawione we wnioskach generalnie były przedmiotem rozstrzygnięć TK w wyrokach z 3 i 9 grudnia 2015 r. oraz 9 marca br. (gdy TK uznał niekonstytucyjność noweli ustawy o TK z grudnia 2015 r. autorstwa PiS).
Według PiS ustawa jest "w pełni konstytucyjna". Minister sprawiedliwości-prokurator generalny Zbigniew Ziobro mówił, że cokolwiek TK orzeknie w ramach posiedzenia niejawnego, będzie sprzeczne z obowiązującym prawem. "Żadna ustawa na taki tryb w tej sprawie nie pozwala" - mówił. Dodał, że jeśli TK zdecyduje się na to, to będzie działał "na rympał".
Trybunał dzisiaj jest organem politycznym, którego funkcja konstytucyjna jest nieokreślona - mówił prezes PiS Jarosław Kaczyński. Dodał, że trzeba będzie przyjąć rozwiązania, które "ostatecznie zdecydują, że TK podporządkuje się konstytucji". (pap)
Na zdj.: Andrzej Rzepliński, Zbigniew Jędrzejewski, Leon Kieres, Julia Przyłębska, Małgorzata Pyziak-Szafnicka, Piotr Pszczółkowski,.
Fot.: PAP/Rafał Guz
