Architektoniczne ikony miasta: „Przełomy”, „Pleciuga”, „Kaskada”

Multimedialna prezentacja książki połączona była z dyskusją o współczesnej architekturze miasta. Fot. Krzysztof ŻURAWSKI  

W sali im. Zbigniewa Herberta Książnicy Pomorskiej im. Stanisława Staszica w Szczecinie odbyła się promocja najnowszej publikacji, jaka ukazała się w serii „Zeszyty Szczecińskie”. Jej autorem jest dr Wojciech Łopuch, a publikacja nosi tytuł „Filharmonia, muzeum, teatr – Architektoniczne ikony Szczecina na przełomie XX i XXI wieku”.

We wstępie wydawca serii Grzegorz Czarnecki przypomniał ideę jej powstania. „Zeszyty Szczecińskie” ukazują się od ponad 20 lat, a w ich ramach ukazały się publikacje, które w skondensowany sposób przybliżają m.in. ważne dla Szczecina miejsca, wydarzenia, ludzi oraz obiekty.

Multimedialna prezentacja książki połączona była z dyskusją o współczesnej architekturze miasta. Oprócz autora wzięli w niej udział również szczecińscy architekci i byli to: dr hab. inż. Wojciech Bal – prof. ZUT oraz Michał Baj i Olgierd Żwirełło.

Rozmówcy wskazywali, że najbardziej charakterystyczną dla miasta budowlą są powstałe w latach 1902-1921 Hakenterrasse znane dziś jako Wały Chrobrego. Okazało się, że był to, i jest nadal, jeden z najczęściej fotografowanych obiektów w mieście. Uwieczniono go na setkach widokówek – zarówno przed wojną, jak i obecnie.

– Tożsamość miasta nie powstała obecnie, bo ona trwa od wieków – stwierdził prof. Wojciech Bal. – Architektura jest też narzędziem politycznym i przez wieki mamy do czynienia z wieloma obiektami, które można uznać za ikony miasta. Zmienia się jednak tło tych obiektów i można tu posłużyć się przykładem Bramy Portowej oraz Bramy Królewskiej.

Z kolei architekci Michał Baj i Olgierd Żwirełło, odnosząc się do najnowszej historii miasta, stwierdzili, że dla nich ważne są Wojewódzki Dom Sportu (w 1970 roku uhonorowany tytułem Mister Budownictwa XXV-lecia Szczecina) oraz Amfiteatr im. Heleny Majdaniec. Wymienili również kino „Kosmos”, które obecnie jest „zakryte” innym budynkiem i mimo że znajduje się w centrum miasta, to praktycznie znika ze świadomości mieszkańców.

Nawiązując do kontekstu czasu powstania niektórych szczecińskich obiektów, prof. Bal wymienił budynek PAZIM: – Po roku 1989 była to pierwsza jaskółka zmieniającego się architektonicznie miasta – mówił.

Publikacja jest bogato ilustrowana i wraz z opisami autora stanowi doskonały zbiór przykładów zmian architektonicznych, jakie zaszły w Szczecinie na przełomie XX i XXI wieku, już w zmienionych warunkach polityczno-ekonomicznych. Zmiana nie jest bez znaczenia, bo pozwoliła na powstanie budowli pretendujących do rangi rozpoznawalnej powszechnie architektonicznej ikony. Dość wymienić „Galaxy”, Muzeum „Przełomy”, Teatr Lalek „Pleciuga”, Galeria Kaskada czy wreszcie filharmonię i Morskie Centrum Nauki. O nich właśnie opowiada najnowsza publikacja z serii „Zeszyty Szczecińskie”. ©℗

Krzysztof ŻURAWSKI