W czwartek o g. 17 w Centrum Dialogu "Przełomy", filii Muzeum Narodowego na placu Solidarności w Szczecinie, zostanie otwarta międzynarodowa wystawa pt. „Europejski Gułag”. Ekspozycja przypomni historię obozów pracy przymusowej, które powstały w Europie Środkowo-Wschodniej po drugiej wojnie światowej w krajach zdominowanych przez reżimy komunistyczne: wschodnich Niemczech, Polsce, Czechosłowacji, Węgrzech, Jugosławii, Albanii, Rumunii, Bułgarii, Litwie, Łotwie, Estonii i Mołdawii. Wernisaż odbędzie się w sali konferencyjnej.
W słynnej powieści „Archipelag Gułag” Aleksander Sołżenicyn przedstawił rozległą sieć obozów pracy przymusowej rozsianych po całym Związku Sowieckim. Podobny system obozów istniał także w każdym kraju pod kontrolą komunistów po drugiej wojnie światowej. Na ich terenach funkcjonowało około 800 obozów, a w nich przetrzymywano prawie 1 500 000 osób, z czego około 130 000 więźniów straciło życie. Organizacja obozów przypominała sowiecki system gułagów, ponieważ obejmowała różne kategorie więźniów, zarówno kryminalnych, jak i politycznych, służyła też do tłumienia opozycji, karania przeciwników politycznych oraz narzucania ideologicznego konformizmu. Na początkowych etapach istnienia tych obozów wielu ludzi było przetrzymywanych bez prawnego wyroku lub oficjalnej decyzji. Zamykanie ludzi bez uczciwego procesu było przykładem niesprawiedliwości i lekceważenia ich podstawowych praw, co było powszechne w systemach totalitarnych.
Wystawa ma zwrócić uwagę na tragedię i cierpienie, których doświadczyły miliony osób. Jest to próba odkrycia i przypomnienia zdarzeń, nazbyt często marginalizowanych w narracji historycznej.
Do tej pory wystawa zaprezentowana została w Budapeszcie (Węgry), Szkodrze (Albania) oraz Pradze (Czechy). W Szczecinie będzie można ją oglądać do 24 września tego roku.
„European Gulag” jest międzynarodowym projektem, stworzonym przez Platformę Europejskiej Pamięci i Sumienia (Platform of European Memory and Conscience) we współpracy z Komitetem Pamięci Narodowej na Węgrzech, Estońskim Instytutem Pamięci Historycznej, Litewskim Centrum Badań nad Ludobójstwem i Oporem, Instytutem Badań nad Zbrodniami Komunistycznymi i ich Konsekwencjami w Albanii, Instytutem Pamięci Narodowej w Polsce, Muzeum Okupacji Łotwy, Instytutem Pamięci Narodowej na Słowacji oraz Muzeum Więzienia w Pitești w Rumunii.
(as)
