Niepoprawnie o Szczecinie

 

„Pierwsze lata polskiego Szczecina” – tak nazywa się stała ekspozycja uruchomiona w antykwariacie „Wu-El” przy ul. św. Wojciecha 1. Ma opowiadać o historii naszego miasta „z punktu widzenia polskiej racji stanu”.

– To jest jedna szósta całej kolekcji, którą udało się zgromadzić – mówił podczas otwarcia wyremontowanej sali Wojciech Lizak, właściciel antykwariatu. – Jest unikalna w całych dziejach Ziem Odzyskanych. Zawsze miałem pretensje do elit szczecińskich, że zepchnęły się z europejskiej narracji wolnościowej na szary koniec, że Gdańsk zdominował to, co zrobiła „Solidarność”. Choć raz jako miasto wygrajmy z Gdańskiem i Wrocławiem! Tam jeszcze się o takiej stałej ekspozycji nie myśli. Zrobiliśmy to jako pierwsi. W tym muzeum nie będzie poprawności politycznej. Nie będzie próby klecenia czegoś, co się będzie nazywało syntezą historii europejskiej. To ma być historia miasta z punktu widzenia polskiej racji stanu. Nie znam bowiem miasta, w którym historia byłaby bardziej skłamana – mam na myśli lata 45-47. Trzeba będzie odmitologizować postać pierwszego wojewody – Leonarda Borkowicza.

Ekspozycję tworzą m.in. zdjęcia z lat trzydziestych oraz czasów tużpowojennych, plakaty, mapy (przedstawiające m.in. rozmieszczenia sił NKWD), urzędowe dokumenty.

Karol Lizak, syn antykwariusza, który pomagał w przygotowaniu ekspozycji, wskazał, że początkiem opowieści o drodze do polskiego Szczecina jest sowiecki plakat z czasów wojny polsko-bolszewickiej, na którym komunista przebija piką polskiego ułana. W 1920 roku w Stettinie oburzano się właśnie na traktat wersalski i polskie powstania na Śląsku.

– Stettin był wtedy niemal centrum antypolonizmu – opowiadał Karol Lizak. – Uosabiał go burmistrz Friedrich Ackermann, który z niewyjaśnionych przyczyn ma plac w dzisiejszym Szczecinie. W 1932 roku, gdy 50 proc. mieszkańców Stettina głosowało na NSDAP i z entuzjazmem przyjmowało wybór fuhrera, polski Szczecin mógł uchodzić za kiepski żart – tymczasem to właśnie w ’32 roku los tego miejsca był przypieczętowany; to ci mieszkańcy, którzy głosowali na Hitlera, odebrali sobie ojczyznę. Gdy w ’38 roku wiwatowali na cześć Hitlera na Hakenterrasse, to chyba nie mogli się spodziewać, że wiwatują na część człowieka, za którego sprawą to miasto stanie się polskie.

Na razie ekspozycję można zwiedzać po wcześniejszym umówieniu się pod numerem telefonu (91) 4888697. Bilet dla dzieci kosztuje 5 złotych, dla dorosłych – 10. ©℗

Alan Sasinowski

Fot. Ryszard Pakieser