W sobotę o g. 17 w Willi Lentza w Szczecinie rozpocznie się spotkanie promujące książkę albumową „Rafał Wojaczek Byłem, jestem”. Udział wezmą autorzy tekstów opublikowanych w książce: prof. dr hab. Dariusz Pawelec, dr Konrad Wojtyła (redaktor książki) oraz Maciej Melecki – dyrektor Instytutu Mikołowskiego im. Rafała Wojaczka. Wydarzenie jest objęte patronatem „Kuriera Szczecińskiego”.
Towarzyszyć mu będzie wystawa „Byłem, jestem” poświęcona postaci Rafała Wojaczka, poety i prozaika, jednego z najbardziej legendarnych artystów XX wieku. Na ekspozycji znajdą się między innymi rękopisy i dedykacje Wojaczka, korespondencja pisarza, tomy poetyckie z autografem oraz fotografie jego autorstwa.
O tekście „Rafał Wojaczek. Byłem, jestem” Maciej Melecki pisał tak: „Publikacja książki Rafała Wojaczka pt. «Byłem, jestem» bezpośrednio związana była z uczczeniem 50. rocznicy śmierci poety, która przypadła 11 maja 2021 roku. Książka zawiera wybór faksymiliów związanych z twórczością i życiem Rafała Wojaczka – pochodzących z archiwum Instytutu Mikołowskiego, gromadzonego nieprzerwanie od początku powstania instytucji, którego siedzibą przez dwadzieścia lat (1999 – 2019) było rodzinne mieszkanie poety.
Oprócz pamiątek po Poecie, jakie zostały zachowane przez jego rodziców, a które przeszły na poczet własności IM, na przestrzeni lat pojawiały się raz po raz – w postaci darowizn lub zakupu – kolejne rzeczy autorstwa Wojaczka, kompletowane oraz archiwizowane w postać bogatego zbioru zawierającego m.in.: dziewięć fotografii Mikołowa ze stycznia 1962 r., wycinki z gazet i czasopism wierszy oraz recenzji z tomów Wojaczka – publikowane za jego życia bądź krótko po śmierci – dedykacje i odręczne poprawki w egzemplarzach tomów wierszy, dwa listy Wojaczka do prof. Edwarda Balcerzana, zeszyty szkolne, bibliotekę czytanych przez poetę książek z jego autografami, teczkę, w której kompletował maszynopisy swych utworów, a także nieznane i niepublikowane zdjęcie poety z roku 1968. Najcenniejszy zaś korpus archiwum Rafała Wojaczka, zgromadzony przez IM, stanowi zbiór dwu kolekcji.
Pierwsza – zakupiona przez Miasto Mikołów – kolekcja, pochodząca ze zbiorów Stanisława Chacińskiego, obejmuje 50 obiektów. Składają się na nią: listy Wojaczka adresowane do niego, autografy wierszy (w tym dwa do tej pory nieznane i niepublikowane), pocztówki, warianty spisów treści debiutanckiego tomu Sezon, a także dedykacje w tomikach poety wraz z autografami wierszy usuniętymi z pierwotnych wersji przez cenzurę, unikatowe egzemplarze miesięcznika Odra z opublikowanymi wierszami Wojaczka, pod którymi znajdują się dopisane własnoręcznie przez autora daty ich powstania.
Druga, to dar Sylvio Godona – niemieckiego badacza twórczości Wojaczka oraz publicysty – w posiadanie której wszedł dzięki ofiarowaniu jej przez brata Poety, Andrzeja Wojaczka. Obejmuje ona 32 rękopisy wierszy Wojaczka, pochodzących z okresu pracy nad kanonicznymi tomami wierszy: Nie skończona krucjata oraz Inna bajka. Zawiera także bezcenne trzy oryginalne zdjęcia poety – w tym jedno nieznane, pochodzące z cyklu autoportretów w białej koszuli – a także fotografie rodziców poety, fotografie wykonane w 1982 roku przedstawiające najważniejsze miejsca z życia Wojaczka – w Mikołowie i we Wrocławiu. Wśród owych rękopisów znajduje się autograf wiersza do tej pory niepublikowanego, pt. «Metamorfoza». Wiersz ten pojawia się w dwu wariantach Nie skończonej krucjaty oraz w pierwotnym wariancie Innej bajki. Ostatecznie nie znalazł się on w żadnym z tych tomów. Nie znalazł się też w wierszach spoza zbiorów, publikowanych w bloku wierszy rozproszonych, w książce Utwory zebrane, w roku 1976, pomimo występowania w postaci tytułu w prezentowanych wariantach obu tomów, umieszczonych w autorskim posłowiu redaktora tomu Bogusława Kierca. Dzięki temu właśnie oznaczeniu go w przedstawionych spisach treści poszczególnych, aranżowanych przez Poetę, wersji książkowych, istniała wiedza o tym wierszu. W dziale rękopisów Biblioteki Ossolineum, gdzie zdeponowana jest przeważająca większość spuścizny literackiej Rafała Wojaczka, tego wiersza nie ma”.
(as)
