Piłka nożna. Stadiony źle oszacowane

 

Minęło już ponad 10 miesięcy od momentu rozpoczęcia budowy nowego stadionu piłkarskiego w Szczecinie wraz z treningową infrastrukturą. Pogoń przez blisko rok rozgrywa swoje mecze na placu budowy i nie czuje się w tych warunkach zbyt komfortowo. Dopiero od sezonu 2022/23 rozpocznie pełny sezon na nowym stadionie mogącym pomieścić blisko 21 tysięcy kibiców.

Od momentu rozpoczęcia budowy stadionu Pogoń rozegrała w Szczecinie 15 spotkań i tylko co trzeci z tych meczów zakończył się zwycięsko. Żaden inny zespół ekstraklasy grający na tym poziomie wiosną i jesienią nie wygrał przed własną publicznością tak mało meczów. Pogoń u siebie wypracowała w tych spotkaniach średnią na poziomie 1,4 punktu na mecz.

Jeżeli w klubie nie nastąpi żadna sportowa zapaść, a nie zanosi się na to, to w sezonie 2022/23 będziemy mieli do czynienia z okresem fascynacji nowym obiektem, dość liczną frekwencją, wyjątkowym zainteresowaniem. Tak było na każdym nowym stadionie wybudowanym w Polsce. Poza pierwszym sezonem w żadnym następnym frekwencja nie była już tak wysoka.

W kolejnych latach następowało unormowanie sytuacji frekwencyjnej, co oznaczało, że wiele stadionowych inwestycji zostało źle oszacowanych, źle sformatowanych, czego efektem są puste trybuny większości polskich stadionów. Wypracowanie 50-procentowej zajętości miejsc jest wyzwaniem ponad miarę.

Pogoń zakończyła występy na starym szczecińskim stadionie z bardzo przyzwoitą średnią widzów w sezonie 2018/19 na poziomie 7359 na jedno spotkanie. To więcej niż w minionej rundzie jesiennej na nowych stadionach Korony Kielce (5290), Zagłębia Lubin (4123) i Piasta Gliwice (4548). Nieznacznie mniej niż na stadionach Arki Gdynia (7691) i wiceliderującej Cracovii (8318).

Najwyższa frekwencja w Warszawie

W obecnym sezonie najlepsza frekwencja jest na stadionie w Warszawie – średnio 16,7 tys. kibiców na jednym meczu. Jednocześnie to jest najniższa średnia na nowym stadionie Legii, odkąd drużyna występuje na nowym obiekcie. Trybuny wypełniane są w 54 procentach. W żadnym z ośmiu sezonów na nowym stadionie zajętość trybun nie spadła poniżej 50 procent. To jednak wyjątek.

Mecze Zagłębia Lubin ogląda mniej kibiców niż w ostatnim sezonie na starym obiekcie. W sezonie 2007/08 średnia widzów w Lubinie wynosiła 5867, natomiast w obecnym sezonie zaledwie 4123, co stanowi 25 procent zajętości trybun. 16-tysięczny obiekt jest w obecnym sezonie o cztery razy za duży.

Podobna sytuacja jest w Gliwicach. Mecze obecnego sezonu ogląda średnio 4548 kibiców, co oznacza zajętość trybun na poziomie 45 procent, a trzeba pamiętać, że Piast jest aktualnym mistrzem Polski, zespół plasuje się w górnej części tabeli z dużymi szansami na kwalifikacje do europejskich pucharów, a mimo to nie stanowi to dla miejscowej społeczności zbyt dużej atrakcji.

7359 kibiców na szczecińskim obiekcie w poprzednim sezonie to niemal identyczna średnia, jaka miała miejsce w ostatnich sezonach na starych obiektach w Gdańsku (7304), Wrocławiu (8104) czy Białymstoku (6880). Warto zatem prześledzić, jak wybudowanie nowych, dużych, nowoczesnych, drogich stadionów wpłynęło na poprawę frekwencji w tych miastach. Podobne mechanizmy mogą wystąpić w Szczecinie.

Komfort większy

Wybudowanie nowych stadionów na pewno zwiększyło komfort oglądania spotkań, ale w dłuższej perspektywie raczej nie przyciągnęło zbyt dużej rzeszy fanów. Pierwsze sezony w tych miastach spowodowały znaczną poprawę, ale już w kolejnych mieliśmy do czynienia ze spadkiem frekwencji. W Polsce nie ma raczej zapotrzebowania na obiekty powyżej 15 tysięcy kibiców.

Najbardziej widoczne było to we Wrocławiu. W sezonie 2011/12 średnia widzów wyniosła 25 123 kibiców, co stanowiło 59 procent zajętości trybun. Wzrost frekwencji w porównaniu z ostatnim sezonem rozgrywanym na starym stadionie nastąpił aż o 210 procent.

To był efekt nie tylko nowości stadionu, ale też znakomitej gry Śląska, który zmierzał po mistrzowski tytuł. W kolejnym sezonie Śląsk również grał dobrze, zakończył rozgrywki na medalowym, trzecim miejscu, ale średnia widzów spadła drastycznie do 14 470 kibiców na jeden mecz. Zajętość trybun wynosiła wówczas 34 procent, ale dopiero kolejne sezony pokazały realne zainteresowanie wrocławian futbolem w ligowym wydaniu.

Przez sześć kolejnych sezonów średnia frekwencja oscylowała w granicach 8,7–10,7 tys. Oznacza to, że kibicom we Wrocławiu, wystarczyłby w tych latach obiekt na maksymalnie 15 tys. kibiców. Przez te sześć lat zajętość obiektu wynosiła w granicach 20-25 procent. Stadion był zatem cztery lub pięć razy za duży i to przez sześć kolejnych sezonów.

Zdecydowana poprawa nastąpiła w obecnym sezonie, w którym po wielu latach zespół ponownie znajduje się w czołówce tabeli. Mecze Śląska gromadzą średnio 16,6 tys. kibiców, co stanowi niecałe 40 procent zajętości obiektu. To obecnie druga średnia frekwencja w kraju za Legią Warszawa wynikająca z nagłej poprawy formy drużyny piłkarskiej.

Tąpnięcie w Gdańsku

Niemal identyczna średnia widzów na starym stadionie w jego ostatnim sezonie była w Gdańsku i w Szczecinie. W pierwszym sezonie na nowym obiekcie w Gdańsku wzrost frekwencji nastąpił aż o 128 procent. Mecze w sezonie 2011/12 obserwowało średnio 16 668 kibiców, co stanowiło zajętość trybun na poziomie 40 procent i w żadnym kolejnym sezonie tak dużej frekwencji już nie zanotowano.

W obecnym, kiedy Lechia walczy o miejsce na podium, średnia widzów wynosi zaledwie 10 813 kibiców, co stanowi 25 procent zajętości trybun. Stadion dla drużyny mającej wysokie aspiracje jest zatem w obecnym sezonie cztery razy za duży. Wynika z tego ewidentnie, że w Gdańsku nie jest potrzebny większy obiekt niż na 15 tys. kibiców.

Podobny do Szczecina jest przykład Białegostoku. W pierwszym sezonie gry na nowym stadionie nastąpił średni wzrost frekwencji o 84 procent względem ostatniego sezonu rozgrywanego na starym stadionie. Średnia widzów w sezonie 2014/15 wynosiła 12 669, co stanowiło 57 procent zajętości trybun.

W obecnym sezonie frekwencja spośród sześciu ostatnich sezonów jest najniższa. Po raz drugi z rzędu zeszła poniżej 10 tysięcy kibiców, wynosi obecnie średnio 9804 kibiców, co oznacza zajętość trybun na poziomie 43 procent. Mówimy o klubie, który z pięciu ostatnich sezonów aż w trzech plasował się na medalowej pozycji, a w dwóch wywalczył wicemistrzostwo Polski, a w obecnym sezonie wciąż ma szanse na medalową lokatę. W tym przypadku ponownie okazało się, że wybudowano stadion za duży. Taki na 15 tysięcy fanów byłby wystarczający.

Poznań w odwrocie

Niezbyt budujący jest też przykład Poznania. Do niedawna było to miejsce, w którym miejscowi kibice byli najbardziej rozkochani w swojej drużynie, jednak kilka słabszych sezonów sprawiło, że ta miłość mocno zbladła. W obecnym sezonie średnia widzów wynosi 16 204 na jedno spotkanie, co oznacza 37 procent zajętości trybun.

To jest średnia tylko nieznacznie wyższa od ostatniego sezonu rozgrywanego na starym stadionie. W sezonie 2002/03 na mecze Lecha przychodziło średnio 14,6 tys. kibiców. W pierwszym sezonie na nowym obiekcie (2010/11) nastąpił ponad 50-procentowy wzrost frekwencji, średnia z tamtego okresu wynosiła 22 658 kibiców na jeden mecz, co oznaczało 54 procent zajętości trybun.

Jeszcze w kolejnym sezonie ta frekwencja była zbliżona, w kolejnych sezonach oscylowała w granicach 19-20 tysięcy na jedno spotkanie. W ostatnich dwóch sezonach mamy do czynienia z prawdziwym frekwencyjnym tąpnięciem, co ma na pewno związek z fatalnymi wynikami i atmosferą wokół klubu.

Te wszystkie przykłady pokazują, jak trudno będzie w Szczecinie wypracować zadowalającą frekwencję na nowym stadionie. Można założyć, że w pierwszym sezonie nastąpi około 100-procentowa poprawa względem poprzedniego sezonu, co oznaczać może, że średnio w sezonie 2022/23 na mecze przychodzić będzie około 15 tysięcy kibiców.

Biorąc pod uwagę inne stadiony, na których spadek frekwencji następował za każdym razem w kolejnych sezonach, można zakładać, że w Szczecinie średnio na mecze na nowym stadionie może w przyszłości przychodzić 12 lub 13 tysięcy kibiców, co oznaczać będzie zajętość trybun na poziomie około 60 procent.

To jest oczywiście optymistyczny wariant. Rzadko kiedy bowiem zdarza się, by stadiony wypełniały się choćby w 50 procentach. Sukcesem klubu będzie wypracowanie frekwencji na poziomie 60 lub nawet 70 procent zajętości trybun, ale do tego potrzebna jest przede wszystkim gra o najwyższe cele.

Pojemność trybun jest mimo wszystko źle oszacowana. Szczecinowi i Pogoni w zupełności wystarczyłby obiekt o pojemności 15 lub maksymalnie 16 tysięcy fanów. Byłby też tańszy w budowie i utrzymaniu. Dziś wciąż za mało się mówi o tej drugiej kwestii i czas najwyższy podjąć na ten temat publiczną dyskusję. ©℗ 

Wojciech PARADA

Fot. R. Pakieser