Jak się zmieniał Szczecin? Plac Zgody

Dziś plac Zgody przeżywa kolejną metamorfozę.Fot. Ryszard PAKIESER  

Napisała do nas Czytelniczka „Kuriera Szczecińskiego”: „Dzień dobry! Nazywam się Teresa Przybysz i bardzo się cieszę, że na łamach gazety została podjęta tematyka związana z historią naszego miasta. Na zdjęciu jest mój świętej pamięci tata, Józef Maziakowski. Stoi w alei Wojska Polskiego w Szczecinie, przy placu Zgody. W tle widać jeden z symboli lat 50. XX wieku, czyli traktor Ursus. Powiewające flagi świadczą o zbliżającym się święcie 1 Maja. Po prawej stronie nieistniejące już pawilony handlowe. Ostatnio dokonano przebudowy alei Wojska Polskiego, a zatem byłoby wspaniale pokazać stary układ ulicy i nowe walory”.

Jak najbardziej zgadzamy się z naszą Czytelniczką i prezentujemy nadesłane przez nią zdjęcie. Dla porównania również stan obecny. Na fotografii stoi elegancko ubrany mężczyzna, który w ręku trzyma torbę – nieodłączny atrybut pracownika umysłowego, jak się wówczas określało urzędników.

Józef Maziakowski – bo to on jest na zdjęciu, stoi na chodniku przy al. Wojska Polskiego, na jezdni są doskonale widoczne tory tramwajowe. Za jego plecami, po prawej stronie, widać fragment nieistniejącej zabudowy, czyli pawilony ówczesnych prywatnych przedsiębiorców. Był tam długi rząd parterowych sklepików dochodzących do dzisiejszej ulicy Bałuki (dawniej Obrońców Stalingradu). Pawilony wybudowano po II wojnie światowej.

Tory tramwajowe przecinały jeden z główniejszych miejskich placów, którym był szczeciński plac Zgody nawiązujący swoją nazwą do paryskiego Plac de la Concorde. 1 marca 1950 roku nazwę zmieniono na plac Przyjaźni Polsko-Radzieckiej. Do placu przylgnęła jednak na lata jego nieformalna nazwa, czyli „plac zegarków”. Nazwę taką nadali szczecinianie, bo w jego okolicach bardzo często dochodziło do kradzieży czasomierzy – sprawcami byli żołnierze Armii Czerwonej, a ofiarami często zapóźnieni przechodnie. W tamtym czasie zegarki noszono często dla własnego bezpieczeństwa na łydkach…

Widoczny również na zdjęciu traktor to Ursus model C-45. Jego produkcję rozpoczęto w 1947 r. Ciągnik bardzo przypomina niemieckiego Lanz Bulldoga model D9506. Nie ma w tym nic dziwnego, bo konstrukcja Ursusa została skopiowana właśnie z Bulldoga.

Była to wówczas bardzo powszechna maszyna, posiadająca prostą konstrukcję, co sprawiało, że traktor był stosunkowo łatwy w obsłudze. Po modernizacji w roku 1957 produkowano go do roku 1965. Ciekawostką jest fakt, że pierwszy egzemplarz Ursusa C-45 (numer seryjny 00001) trafił w lipcu 1947 do województwa szczecińskiego – a konkretnie do Państwowego Gospodarstwa Rolnego w Pyrzycach.

Plac Zgody powrócił do swojej wcześniejszej nazwy po przemianach ustrojowych w 1989 roku. Obecnie, podobnie jak al. Wojska Polskiego, plac Zgody przeżywa kolejną metamorfozę. ©℗

* * *

Zachęcamy Czytelników do zajrzenia do rodzinnych albumów. Na pewno znajdą się w nich zdjęcia będące świadectwem przemian w Szczecinie. Szkoda, aby widoczne na nich budynki i ludzie zostali na kolejne lata w szufladach. Zdjęcia i Państwa wspomnienia chętnie opublikujemy. Razem stworzymy wspaniałą galerię prezentującą przemiany Szczecina na przełomie lat. Kontakt z autorem: krzysztof.zurawski@24kurier.pl. 

Krzysztof ŻURAWSKI