Pierwszy na świecie zabieg wszczepienia stent-graftu do tętniaka aorty brzusznej z wykorzystaniem rozszerzonej rzeczywistości odbył się kilka dni temu w Klinice Chirurgii Naczyniowej, Ogólnej i Angiologii Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego nr 2 PUM w Szczecinie. Nowa technika, z której skorzystali nasi lekarze, pozwoliła im na precyzję, o jakiej do tej pory można było marzyć.
Tętniak aorty brzusznej to nieprawidłowe poszerzenie aorty - głównego naczynia tętniczego wiodącego krew z serca. Takie poszerzenie grozi pęknięciem, które zazwyczaj kończy się śmiercią. Złotym standardem leczenia jest operacja przeprowadzana metodą wewnątrznaczyniową, polegająca na implantacji protezy naczyniowej (stent-graftu) od strony światła naczynia. Do zabiegu lekarze przygotowują się, wykorzystując obrazy tomografii komputerowej. Część z nich jest drukowana w postaci dwuwymiarowej i służy jako nawigacja w trakcie zabiegu. Sam proces wszczepienia stent-graftu odbywa się wewnątrznaczyniowo, a więc lekarze nie widzą bezpośrednio wszczepianej protezy.
Taką operację wykonuje się bez konieczności „otwierania” pacjenta. Do jej obrazowania lekarze używają fluoroskopii - obrazu uzyskiwanego za pomocą promieni rentgenowskich. Obraz rzucany jest na monitor w postaci dwuwymiarowej. Jednak w związku z tym określenie przestrzennego rozmieszczenia naczyń jest często trudne i czasochłonne. Im bardziej złożona przestrzennie siatka naczyniowa, tym trudniejsze jest wprowadzenie prowadników, cewników oraz stentów czy stent-graftów.
Zobaczyć to, co widać, a także to, co... niewidoczne dla oka
Chirurdzy naczyniowi ze szpitala na Pomorzanach sięgnęli po nowatorską metodę operacji.
- Polegała ono na użyciu specjalnych gogli rozszerzonej rzeczywistości, które są zdolne do wyświetlania rekonstrukcji naczyń pacjenta w trójwymiarze - w powietrzu, w formie wyświetlanych hologramów - opisuje Bogna Bartkiewicz, rzeczniczka szpitala. - Rozszerzona rzeczywistość to system łączący świat rzeczywisty z generowanym komputerowo. Chirurg widzi obraz sali operacyjnej w czasie rzeczywistym, a oprócz tego także elementy naniesione komputerowo, w tym przypadku model naczyń. Model taki otrzymuje się z tomografii komputerowej pacjenta, który stanowi wierne odzwierciedlenie anatomii pacjenta. Obraz tworzony jest jako hologram i może być umiejscowiony w jakimkolwiek miejscu na sali operacyjnej. Urządzenie zapamiętuje jego położenie w przestrzeni i wyświetla hologram zawsze, gdy operator patrzy w tym kierunku. W związku z tym obraz ten nie interferuje z polem operacyjnym i nie powoduje ograniczenia widoku ważnego dla operacji.
Sterylność, precyzja, bezpieczeństwo
Model został umiejscowiony obok tradycyjnego monitora do fluoroskopii, przy stole operacyjnym. W trakcie operacji lekarz ma możliwość komunikowania się z goglami za pomocą specjalnych gestów i komend. Takie podejście gwarantuje pełną sterylność podczas sterowania. Możliwe jest dowolne obracanie modelu, a także uzyskiwanie jego przekrojów. Wychylając się lub patrząc pod różnymi kątami na model lekarz widzi inną jego część, tak jakby patrzył na wyjętą z człowieka część danego organu, w trójwymiarze, w tym przypadku tętniaka. Angiochirurg ma możliwość dokładnego przeanalizowania trudnej anatomii. Dzięki temu wie dokładnie jak zagięte są naczynia i pod jakim kątem odchodzą gałęzie tętnicze. Lekarze prognozują, że rutynowe podejście trójwymiarowe usprawni przeprowadzanie operacji naczyniowych skracając ich czas, dawkę promieniowania i ilość podaży kontrastu. Operacje staną się bezpieczniejsze dla pacjentów.
Co to za gogle?
Gogle wykorzystane przy zabiegu to Microsoft Hololens. Specjalną aplikację CarnaLife Holo stworzyła firma MedApp z Krakowa. Chirurdzy ze szpitala klinicznego nr 2 rozmawiają już z ekspertami z MedApp plan, by w przyszłości nowatorską technikę dostosować do praktycznych aspektów ich pracy.
Dodajmy, że operację przeprowadzili: prof. dr hab. n. med. Piotr Gutowski, lekarz kierujący Kliniką, oraz dr n. med. Paweł Rynio. Od strony informatycznej w zabiegu uczestniczył Jakub Kamiński i Jakub Serafin z firmy MedApp. Fachowców od IT wspomagał dr n. med. Arkadiusz Kazimierczak, chirurg naczyniowy z zespołu prof. Gutowskiego. Pacjent czuje się dobrze i jest już w domu.
(isz)
Na zdjęciu: prof. Gutowski nawigujący hologram CarnaLife Holo.
Fot. SPSK-2
