LISTOPAD 2022
Grzegorz Konopczyński (1960–2022)
Wieloletni dyrektor Państwowej Szkoły Muzycznej I i II stopnia im. Witolda Lutosławskiego w Stargardzie, laureat nagrody prezydenta Stargardu dla artystów, kreatorów, ambasadorów i mecenasów kultury. Od 1989 r. prowadził klasę klarnetu, później również saksofonu. Był prezesem Fundacji Camerata Stargard i kierownikiem stargardzkiej orkiestry. Jego uczniowie osiągali liczne sukcesy na konkursach ogólnopolskich. W 2014 r. przyczynił się do utworzenia Stowarzyszenia Inicjatyw Artystycznych „Pro Arte” w Stargardzie, a w 2018 r. zainicjował powołanie Ogólnokształcącej Szkoły Muzycznej I stopnia w Stargardzie. Był wielbicielem muzyki klasycznej, jazzu oraz preludiów i fug Jana Sebastiana Bacha.
Józef Zbigniew Woroszczak (1940–2022)
Poseł na Sejm w latach 1991-1993, lekarz weterynarii, sportowiec i trener. Mandat poselski uzyskał z ramienia Polskiego Stronnictwa Ludowego z okręgu szczecińskiego. Należał do Klubu Parlamentarnego PSL. W trakcie pracy w Sejmie I kadencji zasiadał w Komisji Młodzieży, Kultury Fizycznej i Sportu. Wieloletni zawodnik oraz trener sekcji ciężarowej LKS Piast Gryfino. Kilkakrotnie brał udział w mistrzostwach Polski, był też członkiem kadry narodowej.
Wojciech Oleszak (1944–2022)
Wieloletni działacz Towarzystwa Wiedzy Powszechnej, twórca wielu cennych przedsięwzięć edukacyjnych, wysokiej klasy specjalista w dziedzinie BHP, zasłużony członek i wiceprezes Oddziału Szczecińskiego SEP w latach (2002-2010), wieloletni wykładowca i egzaminator, kierownik Katedry Bezpieczeństwa i Higieny Pracy w Akademii Nauk Stosowanych Towarzystwa Wiedzy Powszechnej w Szczecinie.
Bohdan Daniel (1928–2022)
Kombatant, podpułkownik w stanie spoczynku. Wieloletni kierownik Ośrodka Diagnostyki Medycznej WSZ w Szczecinie i nauczyciel akademicki PAM. Konsultant wojewódzki z zakresu radiologii i przewodniczący Zespołu Konsultantów Wojewódzkich. Uhonorowany tytułem „Pionier Szczecina”, wpisany do Księgi Zasłużonych dla Pomorza Zachodniego w 1978 r. Uhonorowany wieloma odznaczeniami, m.in. Krzyżem Oficerskim i Kawalerskim OOP.
Bronisław Bryżys (1937–2022)
Pracownik Szczecińskiej Stoczni Remontowej „Gryfia”. Działacz opozycyjny związany z „Solidarnością”, kolportował nielegalne wydawnictwa i ulotki w miejscu pracy. Był aktywnym uczestnikiem Duszpasterstwa Ludzi Pracy im. J. Popiełuszki w Szczecinie. Brał udział w przygotowywaniu pielgrzymek, mszy rocznicowych i nabożeństw za Ojczyznę. Poeta.
Andrzej Rozhin (1940–2022)
Aktor, reżyser teatralny – zaliczany w latach 60. i 70. XX w. do krajowej czołówki (wyreżyserował w sumie ponad 200 przedstawień – w kraju i za granicą, w Teatrze TVP i PR, na scenie Teatru Narodowego; wiele z nich nagrodzono), współzałożyciel i jeden z filarów słynnego teatru studenckiego „Gong” w Lublinie, dyrektor scen dramatycznych w Gorzowie Wielkopolskim, Olsztynie, Koszalinie, Lublinie (najdłużej i z największymi sukcesami) oraz Szczecinie (krótko, za to burzliwie), animator i organizator „młodych” festiwali artystycznych (m.in. świnoujskiej FAMY), był członkiem Zarządu Głównego oraz Rady Programowej Związku Artystów Scen Polskich i kronikarzem związku (jako redaktor naczelny wielkiej księgi jubileuszowej 90-lecia ZASP); z urodzenia – lwowiak, rodzinnie związany też ze Szczecinem. Zmarł 17 listopada 2022 r. w Warszawie.
GRUDZIEŃ 2022
Danuta Szyksznian-Ossowska (1925–2022)
Podpułkownik Danuta Szyksznian-Ossowska, ps. „Sarenka”, legendarna łączniczka Armii Krajowej w Wilnie, pomnikowa postać polskiego Szczecina i regionu. Urodziła się w Krakowie, dzieciństwo i wczesną młodość spędziła w Wilnie. W grudniu 1939 r. złożyła przysięgę przed „Kapitanem Janem” (kpt./mjr Bolesław Zagórny) i została łączniczką Związku Walki Zbrojnej o pseudonimie „Szarotka”. Po zajęciu Wilna przez Niemców w czerwcu 1941 r. została przyjęta do grupy łączniczek „Kozy” – jako „Sarenka”. Podlegała ppor. Stanisławowi Kiałce „Jelonkowi” – szefowi kwatermistrzostwa wileńskiego okręgu ZWZ-AK. W lipcu 1944 r. w czasie operacji „Ostra Brama” była łączniczką „Kapitana Jana”, dowódcy dzielnicy „A” Garnizonu AK „Dwór”. Uniknęła aresztowania przez NKWD i podjęła służbę w dywersyjnym oddziale specjalnym rtm. Zygmunta Augustowskiego – „Huberta”. 24 grudnia, w wigilię Bożego Narodzenia 1944 r., została aresztowana przez Ludowy Komisariat Bezpieczeństwa Państwowego i po wielodniowych przesłuchaniach skazana na 10 lat łagrów. Jednak po niecałym roku została zwolniona z łagru w Jełszance ze względu na zły stan zdrowia i ogłoszoną po wojnie amnestię. Przewieziona do Wilna nielegalnie przekroczyła granicę z Polską i wraz z rodziną zamieszkała w Drawnie. W 1946 r. wyszła za mąż, przeniosła się do Darłowa i zaczęła pracować jako nauczycielka. Za działalność w AK była przez komunistów szykanowana. Ale nie dała się złamać. Skończyła zaocznie studia pedagogiczne i podjęła pracę z dziećmi kalekimi w Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w Policach. Po przejściu na emeryturę działała w organizacjach kombatanckich, pełniąc między innymi funkcje wiceprezesa zarządu okręgu Światowego Związku Żołnierzy AK i wiceprezesa koła Kresowych Żołnierzy AK w Szczecinie. Otrzymała tytuł Honorowego Obywatela Międzyzdrojów. Była także wyróżniona tytułem Szczecinianki Roku. W 2014 r. zasiadła w Komitecie Honorowym Fundacji „Łączka”. Została matką chrzestną sztandaru dowództwa 12. Szczecińskiej Dywizji Zmechanizowanej oraz patronką Szkoły Podstawowej numer 14 w Szczecinie. Napisała kilka książek. W 2016 roku otrzymała od prezydenta RP Andrzeja Dudy Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi dla niepodległości Rzeczypospolitej Polskiej, za działalność kombatancką i społeczną.
Zbigniew Wawer (1956–2022)
Profesor Politechniki Koszalińskiej, od 2017 r. dyrektor Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie. Był muzealnikiem i historykiem wojskowości, znawcą umundurowania i insygniów polskich jednostek z okresu drugiej wojny światowej. W latach 2011-2017 należał do grona pracowników ówczesnego Instytutu Polityki Społecznej i Stosunków Międzynarodowych Politechniki Koszalińskiej. W latach 2012-2016 był dyrektorem Muzeum Wojska Polskiego. W marcu 2017 r. objął stanowisko dyrektora Muzeum Łazienki Królewskie w Warszawie. Był autorem kilkudziesięciu książek i artykułów z dziedziny historii, a także filmów i programów dokumentalnych dotyczących historii i kultury. Pomysłodawca wielu wystaw muzealnych, m.in. „Wielka Wojna 1914-1918. Prawdziwy Koniec Belle Époque”, „Książę Józef Poniatowski w Bitwie Narodów Pod Lipskiem” czy „W 75. rocznicę Bitwy o Anglię”, zrealizowanych w Muzeum Wojska Polskiego. Przyczynił się też do otwarcia Muzeum Katyńskiego – Oddziału Martyrologicznego Muzeum Wojska Polskiego na Cytadeli Warszawskiej. Był m.in. autorem klasycznej monografii „Monte Cassino”, będącej najbardziej kompletną pracą na temat bitwy. Pisał scenariusze; był twórcą filmu dokumentalnego „Dopóki w sercach naszych” o historii Instytutu Polskiego i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie. Produkcja ta przyniosła mu członkostwo w Bractwie Złotej Szabli.
Tadeusz Werno (1931–2022)
Biskup pomocniczy diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej. Urodzony w Kazimierzu Wielkopolskim duchowny święcenia kapłańskie przyjął w 1956 roku z rąk bp. Michała Klepacza. Najpierw pracował jako wikariusz w gorzowskiej parafii katedralnej, a następnie został ojcem duchownym w Niższym Seminarium Duchownym. Z czasem rozpoczął posługę w parafii pw. św. Jadwigi Śląskiej w Zielonej Górze, a następnie powołano go na stanowisko dyrektora Wydziału Duszpasterskiego gorzowskiej Kurii Biskupiej. W 1971 r. został proboszczem parafii pw. Matki Bożej Nieustającej Pomocy w Świdwinie, a trzy lata później biskupem pomocniczym diecezji koszalińsko-kołobrzeskiej. Święcenia biskupie przyjął z rąk prymasa Polski kardynała Stefana Wyszyńskiego. Posługę sprawował do 2007 r.
Katarzyna Huzar-Czub (1977–2022)
Autorka i tłumaczka książek dla dzieci oraz recenzentka literatury dziecięcej i redaktorka serii przekładów książek Roalda Dahla. Pisała m.in. dla wydawnictwa Natuli i Polskiego Wydawnictwa Muzycznego. Była współorganizatorką warsztatów muzycznych w szczecińskiej filharmonii i współtworzyła duet edukacyjno-wydawniczy Akukulele. Wspólnie z Michałem Rusinkiem wydała książkę „Rodzinne rymowanki” z wierszykami o codzienności życia dzieci i rodziców.
Marian Szabo (1939–2022)
W 1972 r. powołany na sędziego Sądu Wojewódzkiego w Szczecinie. W 1987 r. objął funkcję przewodniczącego wydziału penitencjarnego. W wydziale penitencjarnym pracował 33 lata. Od 2004 r. w stanie spoczynku. Jak wspominają sędziowie Maciej Strączyński i Henryk Sobociński, Marian Szabo „miał w sobie coś niezwykłego jak na sędziego zajmującego się groźnymi przestępcami. Jego osobiste ciepło, okazywana łagodność i niezachwiany spokój sprawiały, że nie wywoływał u nich agresji, działał na nich uspokajająco niczym psycholog. Oczywiście gdy było trzeba, Marian wcale łagodny być nie musiał. Nie robił tego jednak demonstracyjnie i nawet najgroźniejszy bandyta niejednokrotnie przy nim miękł, mając nadzieję, że ten miły, kulturalny pan sędzia nie zrobi mu krzywdy i po prostu, mówiąc w uproszczeniu, wypuści go. Marian zresztą głosił otwarcie tezę, że każdemu skazanemu należy dać szansę. Tyle że jednemu wcześniej, drugiemu później, a jeszcze innemu bardzo, bardzo późno”. Przez wiele lat prowadził biuro Okręgowej Komisji Badania Zbrodni Hitlerowskich przy Sądzie Wojewódzkim w Szczecinie. Autor wielu artykułów o tematyce prawniczej w wydawnictwie In Gremio.
Edward Siekierzyński (1950–2022)
Poeta, prozaik, eseista, malarz, rzeźbiarz, medalier, wiceprezes (2015-2016) szczecińskiego Związku Literatów Polskich. Przez całe życie związany był ze Stargardem, tam w latach 70. pracował w Zakładach Przemysłu Dziewiarskiego „Luxpol”. Członek i założyciel stargardzkiego stowarzyszenia Omne Verbum. Działalność artystyczną rozpoczął w 1977 roku. W 1981 r. otrzymał uprawnienia do wykonywania zawodu artysty plastyka. Jego prace znajdują się nie tylko w Polsce, ale również m.in. w Anglii, Białorusi, Francji, Holandii, Izraelu, Niemczech, Rosji, Szwajcarii, Szwecji i Stanach Zjednoczonych.
Helena Maria Wolf (1926–2022)
Szczecińska primadonna scen operetkowych, pedagog od emisji głosu i śpiewu solowego. W 1952 roku ukończyła wyższe studia artystyczne i uzyskała stopień zawodowy artysty muzyka w zakresie śpiewu solowego. Przez dwa sezony od 1956 do 1958 roku Helena Hofman (nazwisko panieńskie) śpiewała partie w „Wesołej wdówce” Lehára w Operetce w Łodzi. Pierwszą premierą przygotowaną przez szczeciński zespół Operetki Szczecińskiego Towarzystwa Przyjaciół Teatru Muzycznego pod dyr. Jacka Nieżychowskiego była operetka „Kraina uśmiechu” Ferenca Lehára, w której gościnnie wystąpili soliści Operetki Gliwickiej. W 1957 r. Helena Hofman i skrzypek Roman Wolf wzięli ślub i zamieszkali w Łodzi. Dwa lata później przenieśli się do Szczecina. Helena występowała w popremierowych spektaklach w pierwszoplanowych rolach. Śpiewała też od 1959 do 1962 roku w Teatrze Muzycznym w Gdyni. Od 1963 do 1981 roku pracowała jako pedagog na Wydziale Wokalnym w Państwowej Szkole Muzycznej im. Feliksa Nowowiejskiego w Szczecinie przy ul. Staromłyńskiej.
Czesława Tarnowska (1939–2022)
Kierownik Katedry i Kliniki Otolaryngologii i Onkologii Laryngologicznej w latach 2001-2010. Autorka licznych prac naukowych, promotor w wielu przewodach doktorskich. Rozwinęła foniatrię na poziomie międzynarodowym, wprowadzając w tym zakresie szczecińską klinikę do grupy wiodących w świecie. Odznaczona m.in. Medalem Komisji Edukacji Narodowej.
STYCZEŃ 2023
Robert Bernard Woźniak (1931–2023)
Nestor szczecińskiej socjologii, wychowawca, opiekun naukowy i promotor badaczy. Był jedną z czołowych postaci polskiej socjologii morskiej i badań pogranicza polsko-niemieckiego. Urodził się w Valenncienes (Francja). Habilitację (1982 r.) z socjologii otrzymał na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, tytuł profesora nauk humanistycznych – w 1994 r. W swoich badaniach poruszał takie obszary jak pogranicze, socjologia morska, edukacja, Ziemie Zachodnie i Północne. W ostatnich latach jego zainteresowania naukowe koncentrowały się wokół socjoglobalistyki, morskich społeczności lokalnych i ekologii społecznej. Od 1985 roku aż do przejścia na emeryturę w 2007 r. był kierownikiem Zakładu Socjologii Ogólnej Instytutu US. Pełnił szereg funkcji, m.in.: dyrektora Instytutu Zachodniopomorskiego, prodziekana Wydziału Humanistycznego US, rektora Bałtyckiej Wyższej Szkoły Humanistycznej w Koszalinie. Przez wiele lat był przewodniczącym Komisji Socjologii Morskiej PAN, Oddział w Gdańsku. Jego łączny dorobek liczy kilkaset publikacji.
Karol Piasecki (1952–2023)
Antropolog, ornitolog, autor ponad 200 publikacji z dziedzin: antropologii kulturowej i fizycznej, amerykanistyki, afrykanistyki, ornitologii, archeologii, ochrony przyrody. W latach 1999-2004 profesor Uniwersytetu Warszawskiego, w latach 2002-2021 (do przejścia na emeryturę) – profesor Uniwersytetu Szczecińskiego. Przez wiele lat kierował tu Katedrą Etnologii i Antropologii Kulturowej. Uczestnik wypraw badawczych w Syrii, Libanie, Egipcie, Peru, Ekwadorze, Federacji Rosyjskiej. Specjalizował się w rekonstrukcjach wyglądu twarzy na podstawie czaszek – w 2005 roku uczestniczył w odnalezieniu grobu Mikołaja Kopernika i odtworzeniu jego portretu.
Kazimierz Mojsiuk (1947–2023)
Założyciel i prezes Grupy Mojsiuk. Zaczynał w 1979 roku od Zakładu Blacharstwa Samochodowego w Koszalinie, którego powierzchnia warsztatowa wynosiła 70 mkw., z biegiem lat stając się jednym ze znaczących na Pomorzu przedsiębiorców. Znany głównie jako właściciel salonów dilerskich Mercedes-Benz. Pod jego skrzydłami Grupa Mojsiuk, rodzinna firma z branży samochodowej, handlująca także autami innych znanych marek, stała się ważnym pracodawcą w regionie. W skład firmy wchodzi m.in. centrum blacharsko-lakiernicze i studio autodetailingu. Na wniosek Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców, odznaczony przez prezydenta RP Andrzeja Dudę Złotym Krzyżem Zasługi za wkład w rozwój polskiej przedsiębiorczości.
Mirosława Gruszczyńska (1940–2023)
Dr nauk medycznych, specjalista chorób wewnętrznych i geriatrii, konsultant wojewódzki w dziedzinie geriatrii, wieloletnia członkini szczecińskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Gerontologicznego, osoba niezwykle zasłużona dla rozwoju geriatrii nie tylko w naszym regionie.
LUTY 2023
Andrzej Korzeb (1949–2023)
Wieloletni samorządowiec ze Stargardu, wiceprezydent i radny. W 1990 r. został powołany do pierwszego składu zarządu miasta. W latach 1990-1994 był zastępcą prezydenta Stargardu. Nadzorował tworzenie spółek komunalnych, planów zagospodarowania przestrzennego i kolejnych budżetów. Ponownie wybrano go na stanowisko zastępcy prezydenta w zarządzie miasta w październiku 1995 roku. Od listopada 2002 r. był zastępcą prezydenta odpowiedzialnym za sprawy komunalne i ekonomiczne. Funkcję tę pełnił nieprzerwanie przez kolejne 13 lat aż do 28 lutego 2015 roku. Wówczas przeszedł na emeryturę. Był też członkiem Rady Powiatu Stargardzkiego. W 2016 r. otrzymał Medal Zasłużony dla Miasta Stargard.
Eugeniusz Gruszczyński (1940–2023)
Dr inżynier, nauczyciel akademicki, adiunkt Katedry Eksploatacji Pojazdów Wydziału Inżynierii Mechanicznej i Mechatroniki Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie (dawniej Samodzielnego Zakładu Techniki i Eksploatacji Samochodów Politechniki Szczecińskiej). Były więzień obozu w Oświęcimiu, członek Związku Kombatantów RP i byłych więźniów politycznych, wiceprzewodniczący Rady Kombatantów i Osób represjonowanych przy marszałku województwa, odznaczony Złotą Honorową Odznaką Gryfa Zachodniopomorskiego.
MARZEC 2023
Zbigniew Garbień (1953–2023)
Kapitan żeglugi śródlądowej, współzałożyciel szczecińskiej firmy Navigar, założyciel i wieloletni prezes Związku Polskich Armatorów Śródlądowych. Był absolwentem Technikum Żeglugi Śródlądowej we Wrocławiu, które ukończył w 1973 r. Pochodził z południa Polski, a w Szczecinie mieszkał od 1981 r. Wraz z Tadeuszem Deneką w 1995 r. założył firmę o nazwie Navigar. Ich pierwszą decyzją było zakupienie pchacza typu Łoś, ochrzczonego jako Navigar-1 oraz barki pchanej BPN-1. Zestaw ten transportował węgiel ze Szczecina do Berlina. W kolejnych latach flota się powiększała, a Navigar rozwijał, stając się cenionym i rozpoznawalnym partnerem dla firm z całej Unii Europejskiej. Kapitan Garbień był także mechanikiem klasy I żeglugi śródlądowej, pilotem w tej żegludze i członkiem komisji egzaminacyjnej na patenty śródlądowe. Działał w Radzie Gospodarki Wodnej Regionu Wodnego Dolnej Odry i Przymorza Zachodniego. Założył Związek Polskich Armatorów Śródlądowych z siedzibą w Szczecinie i przez wiele lat stał na jego czele. Był orędownikiem odrodzenia się żeglugi śródlądowej na polskich drogach wodnych od Szczecina po Kraków.
Krzysztof Chodakowski (1950–2023)
Jachtowy i motorowodny kapitan żeglugi wielkiej. Był kołobrzeżaninem, doskonale znanym w zachodniopomorskim środowisku żeglarskim, kapitanem Wojsk Ochrony Pogranicza. Ukończył Wyższą Szkołę Oficerską Wojsk Zmechanizowanych. W czasie służby zawodowej piastował stanowisko dowódcy Granicznego Punktu Kontrolnego w Łebie, a następnie zastępcy dowódcy tożsamej jednostki w Kołobrzegu. Pełnił funkcję wicekomandora i komandora kołobrzeskiego Jacht Klubu Morskiego „Joseph Conrad”. Prowadził rejsy na jachtach i żaglowcach. Był armatorem jednostki M/Y „Nurek”, zajmując się organizacją wypraw wędkarskich. Jako pasjonat, poświęcając własne środki finansowe i czas, uratował od całkowitego zniszczenia i zapomnienia pierwszy kołobrzeski jacht S/Y „Orkan”. Jest on teraz jedną z perełek Skansenu Morskiego prowadzonego przez Muzeum Oręża Polskiego w Kołobrzegu, któremu go przekazał.
Kazimierz Skóra (1939–2023)
Kapitan żeglugi wielkiej, współautor (z Bernardem Wiśniewskim) publikacji „Pływy i prądy pływowe”, opisującej zjawisko pływów. Poza opisem metodologii korzystania z przepowiedni pływów opisano w sposób wyczerpujący uproszczoną metodę harmoniczną przepowiedni pływów oraz metodę jednakowych wartości pływów.
Jerzy Winsze (1936–2023)
Urodził się w Rawiczu. Ukończył studia na Politechnice Szczecińskiej na Wydziale Budownictwa Wodnego. Działacz Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego w zakresie turystyki kolarskiej i krajoznawstwa, organizator i wykładowca szkolenia kadr dla turystyki kolarskiej, autor publikacji krajoznawczych, współtwórca szlaków rowerowych na terenie województwa zachodniopomorskiego, długoletni prezes Zarządu Regionalnego Oddziału Szczecińskiego PTTK. Główną domeną Jego zainteresowań była turystyka kolarska. Za aktywną działalność społeczną wyróżniony był m.in.: Złotym Krzyżem Zasługi, Złotą Odznaką „Zasłużony Działacz Turystyki”, Odznaką Honorową Gryfa Pomorskiego, Złotą Honorową Odznaką PTTK, Medalem 50-lecia Polskiego Towarzystwa Turystyczno-Krajoznawczego 1950-2000. W 2005 r. na XVI Walnym Zjeździe PTTK uhonorowany został najwyższym wyróżnieniem w Towarzystwie – godnością Członka Honorowego PTTK.
Maria Ilnicka-Mądry (1946–2023)
Przewodnicząca Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego, lekarz, dyrektor szpitala i nauczyciel akademicki. Ukończyła studia medyczne na Pomorskiej Akademii Medycznej w Szczecinie, kształciła się również w zakresie zarządzania w ochronie zdrowia na Uniwersytecie Warszawskim. Uzyskała doktorat z zakresu nauk medycznych. Specjalizowała się w zakresie chorób wewnętrznych. Była nauczycielem akademickim i przez wiele lat (1998-2014) kierowała Samodzielnym Publicznym Szpitalem Klinicznym nr 1 PUM w Szczecinie. Była też pełnomocniczką ds. polityki społecznej i zdrowotnej prezydenta Szczecina, a od 2018 r. pełniła funkcję przewodniczącej Sejmiku Województwa Zachodniopomorskiego.
Jacek Błędowski (1943–2023)
Absolwent Wydziału Budownictwa Lądowego Politechniki Szczecińskiej. W latach 1968-76 współpracował z redakcjami „Głosu Szczecińskiego”, „Kuriera Szczecińskiego”, „7 Głosu Tygodnia” i „Jantara” przy wydawaniu dodatków akademickich. Kierował w latach 1985-90 działem reportażu i kultury „Głosu Szczecińskiego”, a następnie (1990-92) współpracował z tygodnikami „Nowoczesność” w Warszawie i „Giełda” w Łodzi oraz „Dziennikiem Szczecińskim” i „The Warsaw Voice”. Od 1991 r. przez 15 lat prowadził Klub Młodych Dziennikarzy przy Pałacu Młodzieży. Współtworzył tygodnik samorządowy „Obserwator Zachodniopomorski”. Był zastępcą redaktora naczelnego tego wydawnictwa. Publikował artykuły w ogólnopolskim tygodniku samorządowym „Wspólnota”. Przez dziewięć lat, w Wojewódzkim Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, zajmował się sprawami informacji, ekologicznej edukacji i kontaktami z mediami.
KWIECIEŃ 2023
Andrzej Kus (1984–2023)
Człowiek szczecińskich mediów. Przez ostatnie lata był rzecznikiem prasowym miasta Szczecin ds. komunalnych i ochrony środowiska. Wcześniej pracował jako dziennikarz, m.in. w „Głosie Szczecińskim” i serwisie „Moje Miasto Szczecin”. Był również twórcą i redaktorem naczelnym projektu społecznościowego „Szczecin się zmienia”, pokazującego zmiany zachodzące w tym mieście i w regionie.
Jerzy Romanowski (1940–2023)
Lekarz, specjalista anestezjologii i intensywnej terapii. Pracował w Zespole Opieki Zdrowotnej w Świnoujściu, gdzie pełnił m.in. funkcję ordynatora Działu Anestezjologii i Intensywnej Opieki Medycznej, kierownika Działu Pomocy Doraźnej i Przyjęć i dyrektora ZOZ. Ordynator Oddziału Intensywnej Opieki Medycznej nad Noworodkiem w Specjalistycznym Zespole Opieki Zdrowotnej nad Matką, Dzieckiem i Młodzieżą w Szczecinie (dzisiejszy szpital „Zdroje”). W latach 1991-2005 dyrektor Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego nr 2 PUM w Szczecinie (dawniej Państwowego Szpitala Klinicznego nr 2). W czasie jego kadencji na stanowisku dyrektora, w 1996 r. przeprowadzono tu pierwsze w regionie udane przeszczepienie wątroby.
MAJ 2023
Janusz Zalewski (1958–2023)
Twórca i właściciel kompleksów wypoczynkowych Sandra Spa w Pogorzelicy i Karpaczu oraz hotelu Zalewski w Mrzeżynie. Zaczynał jako szef kuchni w pogorzelickim ośrodku wypoczynkowym fabryki pończoch z Aleksandrowa Łódzkiego, którego stał się potem właścicielem. Rozbudował go od podstaw, a magnesem były potężna sieć basenów, zjeżdżalni, brodzików dla dzieci i innych atrakcji. Jego ideą było stworzenie miejsca wypoczynku przyjaznego rodzinom. Rozpoczął kolejną modernizację pogorzelickiej Sandry, przed tegorocznymi wakacjami miał zamiar otworzyć kolejne atrakcje. Dzięki powstaniu tego obiektu, który stał się ośrodkiem całorocznym, także Niechorze żyło przez cały rok, na czym korzystali miejscowi handlowcy i gastronomicy. Jako miłośnik tenisa ziemnego planował ustawić w Pogorzelicy namiot, by tenisiści mogli grać tu przez cały rok. Przez wiele lat był jednym z organizatorów turnieju tenisowego aktorów i kabareciarzy, przyjacielem „Kuriera Szczecińskiego” i jednym z głównych sponsorów plebiscytu na najlepszego sportowca regionu.
Mirosława Masłowska (1943–2023)
Radna Szczecina oraz posłanka Prawa i Sprawiedliwości na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej. Absolwentka II Liceum Ogólnokształcące im. Mieszka I w Szczecinie. Studia ukończyła na Pomorskiej Akademii Medycznej. Pracowała w Miejskim Szpitalu Dziecięcym jako chirurg dziecięcy, następnie w Wojewódzkiej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej, między innymi na stanowisku dyrektora. W 2002 r. przeszła na emeryturę. Od 1993 r. należała do Porozumienia Centrum, następnie przystąpiła do Prawa i Sprawiedliwości. W 2005 r. z listy PiS została wybrana posłem V kadencji w okręgu szczecińskim. W wyborach parlamentarnych w 2007 r. po raz drugi uzyskała mandat poselski, otrzymując 8431 głosów. W 2017 r. otrzymała Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski.
Ludmiła Zalewska-Kubicka (1943–2023)
Doktor habilitowany nauk medycznych, specjalista dermatolog, długoletnia pracownica Kliniki Chorób Skórnych i Wenerycznych w Szczecinie, wychowawca wielu pokoleń młodych lekarzy. Przez wiele lat była ordynatorem oraz konsultantem wojewódzkim ds. dermatologii.
CZERWIEC 2023
Tadeusz Plisko (1933–2023)
Pionier szczecińskiego sportu, wybitny pięściarz, szkoleniowiec i działacz, wychowawca oraz mentor wielu zawodników i trenerów, Honorowy Prezes Zachodniopomorskiego Okręgowego Związku Bokserskiego. W 1948 r. rozpoczął czynne uprawianie sportu od piłki nożnej i tenisa stołowego. Od 1950 r. związał się z boksem, był zawodnikiem w klubach: Budowlani, Kolejarz, Flota oraz najdłużej w I-ligowej Pogoni Szczecin, staczając w sumie 170 walk. W roku 1960 rozpoczął pracę jako szkoleniowiec i działacz społeczny. Był szkoleniowcem klubów szczecińskich: Arkonii, DKS Dąbie oraz przez 25 lat Pogoni. Wychował kilka pokoleń pięściarzy, w tym mistrzów Polski i wielu medalistów reprezentujących nasz kraj na najważniejszych imprezach europejskich i światowych. Przez 40 lat był w zarządzie Okręgowego Związku Bokserskiego, pełniąc w nim różne funkcje, m.in. przez dwie kadencje był prezesem. W 1990 r. po rozwiązaniu sekcji bokserskiej w Pogoni, założył BKS Sztorm, którego był pierwszym prezesem i sponsorem. Z jego inicjatywy powstały międzynarodowe rozgrywki o Puchar Ziem Nadbałtyckich, które są prowadzone do dziś od ponad 40 lat. Był przewodniczącym Rady Makroregionu Północno-Zachodniego. Pomagał boksowi, będąc we władzach Zachodniopomorskiej Federacji Sportu oraz Szczecińskiego Towarzystwa Sportu którego był współzałożycielem. Z jego inicjatywy powstał przy Federacji Sportu interdyscyplinarny Dział Szkolenia, którym kierował. Jako Honorowy Prezes BKS Sztorm, Okręgowego Związku Bokserskiego oraz Szczecińskiego Towarzystwa Sportu, wspierał radą i doświadczeniem środowisko sportowe. Zawodowo związany z gospodarką morską. Jako absolwent Wydziału Eksploatacji Żeglugi i Portów Szkoły Morskiej, przez 35 lat pracował w zarządzie portu, pełniąc szereg odpowiedzialnych funkcji. Wyróżniony i nagrodzony wieloma odznaczeniami państwowymi, regionalnymi i sportowymi, m.in.: Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, dwukrotnie Złotym Krzyżem Zasługi, Złotą Odznaką Zasłużonego Działacza Kultury Fizycznej, Złotą Odznaką Zasłużonego Pracownika Morza, Odznaką Gryfa Pomorskiego, Złotą Odznaką Polskiego Związku Bokserskiego i Złotym Medalem Europejskiej Federacji Boksu Amatorskiego.
Zdzisław Pacała (1933–2023)
Wiceprezydent Szczecina w latach 1975-1988, następnie dyrektor banku. Absolwent Wydziału Humanistycznego UAM w Poznaniu. Działacz OSP (prezes zarządu miejskiego OSP 1979-1992). Działacz społeczny na rzecz rozwoju oświaty, kultury i sztuki. Jeden z założycieli i prezes Szczecińskiego Stowarzyszenia Pogranicze. Współinicjator i realizator budowy Teatru Letniego i pomnika Czynu Polaków w Szczecinie.
Arkadiusz Marian Kawęcki (1929–2023)
Profesor Wydziału Biotechnologii i Hodowli Zwierząt Akademii Rolniczej w Szczecinie. Organizator, twórca i kierownik Katedry Ogólnej Hodowli Zwierząt, a następnie Katedry Genetyki i Ogólnej Hodowli Zwierząt (1967-1999). Dyrektor Instytutu Hodowli i Technologii Produkcji Zwierzęcej (1969-1983), prorektor ds. badań i rozwoju Akademii Rolniczej w Szczecinie (1968-1973 i 1978-1981) oraz rektor Akademii Rolniczej w Szczecinie (1996-1999). Członek Komisji Genetyki Zwierząt przy Komitecie Nauk Zootechnicznych Polskiej Akademii Nauk. Przewodniczący Rady Nadzorczej Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, członek Wojewódzkiej Komisji Ochrony Przyrody oraz Wojewódzkiej Komisji ds. Ocen Oddziaływania na Środowisko. Wykładowca i wychowawca wielu pokoleń młodzieży akademickiej, posiadający bogaty dorobek naukowy. Odznaczony Krzyżem Oficerskim i Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Zasłużonego Pracownika Rolnictwa, za szczególne zasługi dla Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie.
Piotr Golema (1960–2023)
Dyplomata, konsul generalny RP w Berlinie w latach 2017-2019. Absolwent Wydziału Nauk Społecznych Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego. Po studiach pracował jako wychowawca w jednym ze szczecińskich internatów. Publicysta w czasopiśmie „Kościół nad Odrą i Bałtykiem”. Był asystentem na Wydziale Nauk Politycznych Uniwersytetu Szczecińskiego. W 1991 r. rozpoczął pracę w Ministerstwie Spraw Zagranicznych. Przebywał na placówkach w Kolonii, Monachium, Berlinie i Hamburgu. Później pracował w Departamencie Polityki Europejskiej MSZ.
Maciej Łempicki (1947–2023)
Kapitan żeglugi wielkiej, wieloletni szef pilotów Stacji Pilotowej w Szczecinie. Ukończył Państwową Szkołę Morską w Szczecinie w 1967 r., a egzamin na pilota morskiego zdał w 1974 roku. Kwalifikacje kapitana żeglugi wielkiej uzyskał w roku 1988. Po przemianach w 1989 roku był głównym inicjatorem i jednym z założycieli spółki Szczecin-Pilot, w latach 1989-2012 jej dyrektorem. Początki nie były łatwe, spółka musiała rozpocząć działalność od wyposażenia w niezbędne środki transportu morskiego. Na stanowisko szefa pilotów Stacji Pilotowej w Szczecinie został powołany w czerwcu 2014 roku.
LIPIEC 2023
Jadwiga Gratkowska (1929–2023)
Primo voto Matlak z d. Kunecka. Uczestniczka tajnego nauczania w Warszawie, wywieziona w czasie powstania warszawskiego do Niemiec na roboty przymusowe, od przyjazdu do Szczecina w 1945 r. – zaangażowana harcerka. Jedna z pierwszych absolwentek liceum Szczerskiej, Akademii Handlowej i Wyższej Szkoły Ekonomicznej, nauczycielka i ekonomistka, wieloletnia dyrektorka Zespołu Szkół Gospodarczych im. Mikołaja Reja, działaczka społeczna, radna wojewódzka.
Czesław Bajurny (1933–2023)
Człowiek morza, marynarz, kapitan statków rybackich, poeta i pisarz. Uosabiał kilkudziesięcioletnią historię polskiego rybołówstwa morskiego, ale i – jako uciekinier z kresów południowo-wschodnich, Galicji Wschodniej, a konkretnie Podola – był przykładem i świadkiem „polskiego losu”. Autor „Od słyży po barrakudy i antara” – pisanych piękną, elegancką, a często barwną i soczystą polszczyzną opowieści morskich. W pierwszej części swojej książki kreślił także równie barwnie obraz wielokulturowego, wieloetnicznego, bogatego kulturowo Podola. Podola, którego już nie ma – za sprawą wojennej zawieruchy, pogromów, Holokaustu i przede wszystkim czystek etnicznych. Nie mniej ciekawe są opowieści wygnańca, który na ziemiach zachodnich próbuje znaleźć swoje miejsce. Po latach znajduje je – na morzu. Wydał wspomnienia pt. „Podole Moje Podole” oraz wiersze opatrzone tytułem „Morskie Rymopisy”.
Jerzy Czeszko (1930–2023)
Kapitan jachtowy, instruktor żeglarstwa, pułkownik Wojska Polskiego w stanie spoczynku, założyciel i Członek Honorowy Oddziału Atol Jacht Klubu Marynarki Wojennej. Wieloletni i zasłużony działacz Polskiego Związku Motorowodnego i Narciarstwa Wodnego, prezes tej organizacji i jej Prezes Honorowy, propagator i miłośnik sportów wodnych i turystyki wodnej. Był członkiem Komisji Skuterów Wodnych i Komisji Formuły Przyszłości Międzynarodowej Unii Motorowodnej. Następnie pełnił funkcję wiceprezydenta Międzynarodowej Unii Motorowodnej, czyli Union Internationale Motonautique do 2014 roku. Instruktor Polskiego Związku Motorowodnego i Narciarstwa Wodnego i Polskiego Związku Żeglarskiego, kapitan motorowodny i żeglarski. Odznaczany między innymi: Krzyżami Zasługi, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, a także najwyższym odznaczeniem Polskiego Związku Motorowodnego i Narciarstwa Wodnego, czyli Komandorią.
Grzegorz Ryszard Janowicz (1936–2023)
Artysta malarz, nauczyciel plastyki, wicedyrektor Liceum Sztuk Plastycznych w Szczecinie, długoletni członek Związku Polskich Artystów Plastyków. W latach 1954-59 studiował na Wydziale Architektury Politechniki Gdańskiej. Dyplom z zakresu malarstwa uzyskał u prof. Stanisława Borysowskiego na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu im. M. Kopernika w Toruniu w 1964 r. Miał 18 wystaw indywidualnych, m.in. w Galerii Klubu 13 Muz w Szczecinie, w galerii BWA w Bydgoszczy, Galerii ZPAP „Kierat I” w Szczecinie. Brał udział w 36 wystawach zbiorowych, w tym 6 zagranicznych, m.in. w: Rydze, Bremerhaven, Berlinie, Kolonii, Greifswaldzie. Pracował jako nauczyciel plastyki w szkolnictwie średnim i pomaturalnym oraz jako metodyk plastyki w Studium Nauczycielskim, ale także jako metodyk w IKN. Współtworzył „Grupę 5”, był też założycielem prywatnej szkoły rysunku i malarstwa. Odznaczony został Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Złotym Krzyżem Zasługi, odznaką Zasłużonego Działacza Kultury i Złotą Odznaką Towarzystwa Przyjaciół Szczecina.
Ewa Ambroziak (1950–2023)
Urodzona w Szczecinie polska wioślarka, skifistka, olimpijka z Montrealu w jedynkach (1976, zajęła 9. lokatę), nauczycielka (wf), Mistrzyni Sportu, odznaczona medalami PZTW. Ukończyła Wyższą Szkołę Pedagogiczną w Szczecinie, była nauczycielką wychowania fizycznego oraz instruktorką wioślarstwa. Należała do klubu sportowego SKS Czarni Szczecin, gdzie jej trenerem był Ryszard Kędzierski. W jedynkach była mistrzynią Polski. W mistrzostwach świata i Europy w jedynkach najwyżej klasyfikowana była na 6. miejscu. W dwójce podwójnej w MŚ była czwarta, a w ME – piąta. Wielokrotnie odznaczona medalami Polskiego Związku Towarzystw Wioślarskich. Wyemigrowała do Stanów Zjednoczonych, zmarła w Nowym Jorku.
Piotr Rutkowski (1943–2023)
Puzonista, wokalista jazzowy, członek zespołu tradycyjnego Dixie Lovers, który w 1982 roku został laureatem prestiżowej nagrody „Złota Tarka”, a Piotr Rutkowski otrzymał indywidualne wyróżnienie jako puzonista. Występował na wielu scenach w Polsce oraz w krajach europejskich. Brał udział w festiwalach: Jazz nad Odrą, Jazz Jamboree, Old Jazz Meeting – Złota Tarka oraz Polish Happy Jazz Fest 2019. Uczestniczył też w wielu programach telewizyjnych. Współpracował między innymi z zespołami Blues Fellows i Rama 111 oraz muzykami Krzesimirem Dębskim i Andrzejem Jagodzińskim, a jako muzyk klasyczny związany był z Filharmonią i Operą w Szczecinie oraz Teatrem Muzycznym w Łodzi. Wiele lat spędził na kontraktach zagranicznych, grając z amerykańskimi muzykami.
Edward Niedźwiecki (1938–2023)
Profesor dr hab. nauk rolniczych (gleboznawca). Kierownik Katedry Gleboznawstwa na Wydziale Kształtowania Środowiska i Rolnictwa byłej Akademii Rolniczej w Szczecinie (obecnie Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny), przewodniczący szczecińskiego oddziału Polskiego Towarzystwa Gleboznawczego i członek zarządu głównego PTG. Redaktor naczelny Wydawnictwa Akademii Rolniczej w Szczecinie. Autor około 370 publikacji z zakresu gleboznawstwa uwzględniających czynniki kształtujące cechy morfologiczne i żyzność gleb oraz ochronę potencjału produkcyjnego gleb. Współpracował z wieloma ośrodkami naukowymi w kraju i za granicą.
Bogdan Kondratt (1942–2023)
Montażysta filmowy Ośrodka Radiowo-Telewizyjnego w Szczecinie od początku lat 60. przez kilkadziesiąt lat. Ostatnie lata przed emeryturą pracował w Wytwórni Telewizyjno-Filmowej „Alfa”. Montował materiały utrwalone na taśmie filmowej, był też biegły w montażu elektronicznym. Był autorytetem filmowym i telewizyjnym dla starszych już doświadczonych kolegów: operatorów, dźwiękowców, oświetlaczy, dziennikarzy i kolejnych szefów ośrodka. Montowali z nim czołowi dziennikarze i publicyści, twórcy filmów dokumentalnych. Montował wszystkie istotne formy telewizyjne: newsy, felietony, reportaże, programy studyjne, programy artystyczne, filmy dokumentalne. Za swoją pracę otrzymał kilkanaście nagród i wyróżnień, m.in.: Nagrodę (zespołową) Ministra Handlu Zagranicznego i Nagrodę Ministra Rolnictwa za cykl programów TVP Szczecin – Telewizyjne Technikum Rolnicze oraz (także zespołową) Nagrodę Prezesa Radiokomitetu.
SIERPIEŃ 2023
Jan Stopyra (1934–2023)
Prezydent Szczecina i przewodniczący Rady Miasta. Urodził się w 1934 roku w Stanisławowie (obecnie Iwano-Frankiwsk na Ukrainie). Ukończył Wyższą Szkołę Ekonomiczną w Szczecinie i Krakowie. Podczas studiów należał do zespołu teatralnego, gdzie udzielał się amatorsko jako aktor. Pod koniec lat 50. został zastępcą dyrektora Państwowego Przedsiębiorstwa Warzyw i Owoców w Szczecinie. Prezydentem Szczecina był w latach 1973-1984. Wtedy rozpoczęła się budowa wielkich osiedli mieszkaniowych, takich jak osiedle Słoneczne i osiedle Książąt Pomorskich. Zakończono także budowę osiedla Zawadzkiego – Klonowica. Miasto zyskało magistralę wodną z ujęcia na jeziorze Miedwie oraz gazową z południowej Wielkopolski. Rozpoczęto budowę Trasy Zamkowej. W latach 1984-1988 był konsulem PRL w Ludowej Republice Bułgarii. W wyborach w 2002 r. został wybrany na radnego Szczecina z listy SLD-UP. W latach 2002-2006 i 2010-2014 był przewodniczącym Rady Miasta Szczecina. Członek Towarzystwa Przyjaciół Szczecina, przez kilka lat jego prezes. Pełnił funkcję wiceprzewodniczącego komitetu organizacyjnego ds. utworzenia Uniwersytetu Szczecińskiego.
Agnieszka Choduń (1971–2023)
Dr habilitowany, profesor Uniwersytetu Szczecińskiego, wykładowczyni na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Szczecińskiego, przedstawicielka teorii i filozofii prawa, oddana badaniom naukowym i nauce, pracy dydaktycznej i studentom, nauczycielka akademicka. Była przewodniczącą Zespołu Języka Prawnego przy prezydium PAN oraz członkinią prezydium Rady Języka Polskiego PAN. W sferze naukowej była uznana za prace z zakresu języka prawnego, zwłaszcza zasad projektowania aktów normatywnych.
Alfred Juchniewicz (1948–2023)
Nauczyciel akademicki lubuskich oraz szczecińskich wyższych uczelni, m.in. Politechniki Szczecińskiej i Uniwersytetu Szczecińskiego. Prowadził bardzo aktywne życie, angażując się w sprawy społeczne i polityczne, ale przede wszystkim był pasjonatem szachów, będąc czynnym zawodnikiem, a także trenerem i sędzią. Założył klub szachowy Almat Szczecin, mający siedzibę w Klubie Osiedlowym przy ul. Jodłowej. Drużyna Almatu awansowała do I ligi, a jej zawodnicy zdobywali medale mistrzostw Polski i byli powoływani do reprezentacji kraju. Prowadził równolegle także drugi klub, akademicki AZS Politechnika Szczecińska. Przez wiele kadencji pełnił funkcję prezesa Okręgowego Związku Szachowego w Szczecinie, a za jego rządów regularnie przeprowadzane były rozgrywki ligowe i to na kilku szczeblach. Organizowane też były liczne turnieje, z mistrzostwami okręgu na czele. Tradycją stały się comiesięczne niedzielne turnieje na Jodłowej, a w wakacje – na działkach. Był jednym z inicjatorów nawiązania sportowych kontaktów z niemieckim miastem Bremerhaven i to jeszcze w roku 1978, a przyjaźń trwa do dziś. Co roku szczecińscy szachiści i tenisiści stołowi wyjeżdżali we wrześniu na Zachód, a wiosną przyjmowali zaprzyjaźnionych niemieckich sportowców w grodzie Gryfa. Działał w Towarzystwie Krzewienia Kultury Fizycznej w Ognisku TKKF Pogodno oraz w Zachodniopomorskim Związku TKKF (wcześniej w Zarządzie Wojewódzkim TKKF), pełniąc przez długi czas funkcję przewodniczącego Komisji Rewizyjnej. Przez wiele lat prowadził w „Głosie Szczecińskim” tzw. kącik szachowy.
WRZESIEŃ 2023
Lech Subocz (1946–2023)
Dr hab. inż. profesor Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego. Wieloletni nauczyciel akademicki Wydziału Elektrycznego Politechniki Szczecińskiej i Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego. Kierownik Zakładu Wysokich Napięć i Elektrotechnologii Instytutu Elektrotechniki. Wychowawca wielu pokoleń inżynierów elektryków.
Andrzej Witkowski (1955–2023)
Wybitny naukowiec, autorytet w dziedzinie diatomologii i paleoceanologii, ceniony nauczyciel akademicki. Pracę na Uniwersytecie Szczecińskim rozpoczął w 1996 roku, a w 2001 otrzymał tytuł naukowy profesora nauk o Ziemi. Pełnił funkcje m.in.: prorektora ds. nauki i współpracy międzynarodowej w latach 2005-2008 i 2008-2012, członka Rady Uczelni Uniwersytetu Szczecińskiego na kadencję 2021-2024 oraz przez wiele lat członka Rady Wydziału Nauk Ziemi oraz członka Rady Naukowej Instytutu Nauk o Morzu i Środowisku. Jego dorobek naukowy obejmuje setki publikacji. Był uczestnikiem wielu wypraw naukowych, m.in.: na wschodnie wybrzeże Republiki Południowej Afryki, Namibii, Wyspy Galapagos, Chin. W 2021 r. został Członkiem Rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk, był także członkiem dwóch jego komitetów: Komitetu Badań Morza oraz członkiem Komitetu Nauk Geologicznych przy Wydziale III Nauk Ścisłych i Nauk o Ziemi. Ponadto był członkiem Rady Naukowej Instytutu Oceanologii PAN. Wielokrotny laureat prestiżowych nagród naukowych, w tym „Zachodniopomorskich Nobli”. Odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Srebrnym Krzyżem Zasługi.
PAŹDZIERNIK 2023
Zbigniew Puchalski (1933–2023)
Długoletni redaktor naczelny i dyrektor Ośrodka PRiTV w Szczecinie. Ukończył studia dziennikarskie na Wydziale Historyczno-Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, magisterskie na Wydziale Dziennikarstwa Uniwersytetu Warszawskiego, a na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu zdobył magisterium na Wydziale Prawa. W Szczecinie mieszkał od 1946 r. Pracę w Szczecińskiej Rozgłośni Polskiego Radia rozpoczął w 1954 r. W latach 1966-90 był redaktorem naczelnym Polskiego Radia w Szczecinie, następnie (1980 oraz 1985-90) dyrektorem, redaktorem naczelnym Polskiego Radia i Telewizji w Szczecinie. W początkach lat 80. ubiegłego wieku, jako wiceprzewodniczący Komitetu ds. Powołania Uniwersytetu w Szczecinie, czynnie pomagał przy powstaniu tejże uczelni. W roku 1987 w Szczecinie i 1991 r. w Koszalinie był szefem centrum prasowego wizyt Jana Pawła II, a w 1988 r. wizyty Michaiła Gorbaczowa w Szczecinie. Jako członek Komitetu ds. Radia i Telewizji w Warszawie dwukrotnie kierował centralnymi zespołami ekspertów ds. organizacyjnych radia i telewizji. Pełnił wiele funkcji społecznych, m.in. prezesa Zarządu Oddziału SDP w Szczecinie. Odznaczony Krzyżem Oficerskim i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski oraz Złotym Krzyżem Zasługi, odznaką „Gryf Pomorski”, honorową Odznaką PR i TV, złotą odznaką SDRP, „Zasłużony Działacz Kultury”.
Mirosław Folta (1946–2023)
Szczecinianin, zasłużony człowiek morza, związany z Polską Żeglugą Morską. Uczęszczał do SP nr 23, potem było LO nr 3. W 1964 roku miał zamiar zdawać najpierw do szkoły podoficerskiej łączności, bo dobrze mu szło w przedmiotach ścisłych, ale egzaminy w PSM były wcześniej, więc wystartował. Ukończył tę szkołę w roku 1967. Pierwszy rejs to kandydatka na „Darze Pomorza”, potem praktyka, którą odbywał przez cały drugi rok studiów na statku „Kolejarz”. Pływanie w Polskiej Żegludze Morskiej zaczynał na „Stoczniowcu”, „Rusałce” – z nabrzeża Starówka woził ładunki do Oslofjordu – i innych jednostkach. Jako już I oficer pierwszy rejs odbył na „Rolniku”, który miał w ładowniach cement w workach. Potem były kolejne statki, aż przyszedł czas na panamaksy: najpierw „Hutę Katowice”. Dyplom kapitana żeglugi wielkiej uzyskał w 1979, a w następnym roku dowodził pierwszym statkiem masowcem „Wadowice”. Kilka razy na różnych masowcach opłynął kulę ziemską. Od II oficera, który ukończył Liceum Plastyczne, nauczył się malowania obrazów farbami olejnymi. Dowodził również statkami typu ro-ro. Pływał na promie „Polonia”. Na morzu przepracował ponad 30 lat. W 2002 r. po raz pierwszy został przewodniczącym Rady Pracowniczej PŻM. Funkcję tę pełnił przez wiele lat. Za swój największy sukces uważał utrzymanie firmy jako przedsiębiorstwa państwowego, broniąc jej przed komercjalizacją i prywatyzacją. W ostatnim czasie był pełnomocnikiem dyrektora naczelnego PŻM, a także przewodniczącym Komitetu Opieki nad Pomnikiem „Tym, którzy nie powrócili z morza” Szczecińskiego Klubu Kapitanów Żeglugi Wielkiej. Uczestniczył w wielu uroczystościach i wydarzeniach (nie tylko w Szczecinie), na których reprezentował narodowego armatora. W ubiegłym roku został wyróżniony przez tę uczelnię nagrodą „Wilka Morskiego”, a od Ligi Morskiej i Rzecznej otrzymał krzyż Pro Mari Nostro.
Marek Borowiec (1953–2023)
Dziennikarz, przez długie lata związany z Radiem Szczecin. Absolwent Wydziału Humanistycznego Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Szczecinie. Współpracownik radiowej Jedynki i Trójki, szczególnie: „Zapraszamy do Trójki” i „Sygnałów Dnia”. Przez wiele lat w Redakcji Publicystyki i Informacji, prowadzący „Studio Bałtyk” i współtwórca razem z Teodorem Baranowskim „Radia Kierowców”. Pomysłodawca, w latach dziewięćdziesiątych, cyklicznej audycji „Lato kierowców”, w której w niedzielne popołudnia, korzystając z nadajników zamontowanych na dachu wieżowca i aparaturze policyjnej, podpowiadano słuchaczom regionu, którędy należy jechać, aby omijać korki, oraz gdzie uważać na niebezpieczne zdarzenia i wypadki. Od tamtej pory trafikowe informacje stale emitowane są z anteny we wszystkich serwisach radiowych. Prowadził audycje związane z motoryzacją, ruchem ulicznym, korkami, inwestycjami drogowymi. W 1987 roku relacjonował podróż papieża Jana Pawła II do Szczecina i naszego regionu. W Radiu Szczecin pracował od początku lat 80. ubiegłego wieku. W latach 90. pełnił między innymi funkcje kierownika Redakcji Wieczornej i kierownika Redakcji Informacji.
Zygmunt Dowgiałło (1926–2023)
Profesor zwyczajny, doktor habilitowany, nauki rolnicze. Ukończył studia na Wydziale Społeczno-Politycznym Akademii Nauk Politycznych w Warszawie, SGGW w Warszawie. Kierownik Zakładu Ekonomii i Produkcji Zwierzęcej Akademii Rolniczej w Szczecinie, dyrektor Międzywydziałowego Instytutu Ekonomiki Organiz. i Kierowania, prodziekan Wydziału Rolnego, dziekan Wydziału Zootechniki, kierownik Zakładu Systemów zarządzania Przedsiębiorstwami Rolnymi w Szczecinie. Członek Rady Naukowej Instytutu Ekonomiki Rolnej w Warszawie, autor około 180 publikacji naukowych.
Grzegorz Jankowski (1955–2023)
Były wicewojewoda szczeciński, zachodniopomorski, sędzia w sądownictwie administracyjnym, wieloletni prezes Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie. Ukończył studia na Wydziale Prawa Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. Pracował w Prokuraturze Rejonowej w Szczecinie. W 1981 r. stanął na czele Komitetu Założycielskiego „Solidarności” w Prokuraturze Wojewódzkiej. Po wprowadzeniu stanu wojennego w związku z niepodpisaniem deklaracji lojalności został usunięty z pracy. W latach 80. pracował jako radca prawny. Zajmował się organizowaniem pomocy prawnej osobom represjonowanym, kolportował wydawnictwa niezależne, działał w niejawnych strukturach NSZZ „S”, współpracował z Komitetem Helsińskim w Polsce. Pełnił funkcję delegata rządu ds. samorządu w województwie szczecińskim. Zaangażował się w działalność partyjną w ramach Unii Demokratycznej i następnie Unii Wolności. W latach 90. kierował regionalnymi strukturami tych ugrupowań. W rządzie Jerzego Buzka był wicewojewodą szczecińskim i następnie pierwszym wicewojewodą zachodniopomorskim. W 2002 r. został powołany na stanowisko sędziego Naczelnego Sądu Administracyjnego. W 2013 r. został prezesem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie. Odznaczony Odznaką Honorową za Zasługi dla Samorządu Terytorialnego.
***
Mariola, Henryka, Krzysztof…
W 2023 roku pożegnaliśmy także dwie koleżanki i kolegę z „Kuriera Szczecińskiego” – Mariolę Husarek (ur. w 1961 r.), Henrykę Lisek (ur. w 1963 r.) i Krzysztofa Wyczółkowskiego (ur. w 1954 r.).
Mariola Husarek była redaktorem w „Kurierze Szczecińskim”. Pracę rozpoczęła w drugiej połowie lat 80., początkowo jako maszynistka w sekretariacie redakcji. Następnie była zatrudniona w dziale wydawniczym i w księgowości, później jako redaktor w sekretariacie technicznym redakcji. W 2020 r. przeszła do działu internetowego, gdzie była redaktorką portalu 24kurier.pl.
Henryka Lisek pracowała w „Kurierze Szczecińskim” przez ponad trzy dekady. Zatrudniona była w dziale księgowości. Po przekształceniu spółdzielni wydawniczej w spółkę, przez jedną kadencję była członkiem Rady Nadzorczej w spółce pracowniczej „Kuriera Szczecińskiego”.
Krzysztof Wyczółkowski był wieloletnim pracownikiem „Kuriera Szczecińskiego”. Pracował już w czasach, kiedy wydawcą gazety była spółdzielnia wydawnicza, a później – spółka. Pracę zaczął jeszcze w latach siedemdziesiątych w istniejącym wówczas przedsiębiorstwie RSW Prasa Książka Ruch, pracował między innymi w tygodniku „Jantar”. Przez cały okres swojej pracy zawodowej, w tym także w „Kurierze”, współpracował z działami kolportażu i promocji, gdzie był kierowcą.
