W parku Batorego co pewien czas odkopywane są części grobów dawnego cmentarza ewangelickiego. Trafiają się tam także ludzkie kości.
Do 1945 roku park Stefana Batorego zlokalizowany u zbiegu ulic Spokojnej i Kościuszki był terenem cmentarza ewangelickiego założonego w połowie XIX w. W centralnej jego części były kaplica i dom pogrzebowy. Po wojnie cmentarz był dewastowany, a niemieckie pomniki rozkradane. Na początku lat 70. powstał tam park. Do dziś podczas różnych robót w parku odkopywane są w nim kawałki płyt nagrobnych, a nawet ludzkie kości.
O kolejnym znalezisku powiadomił nas pan Adrian, który na profilu facebookowym Stargard Naszych Wspomnień zamieścił zdjęcia z fragmentami płyt nagrobnych.
– Ze względu na leżące tam prochy ludzkie należałoby to miejsce w jakiś, choć symboliczny sposób upamiętnić.
Ostatnie pochówki miały tam miejsce w 1945 r.
– W tym czasie na zachód od ul. Kościuszki funkcjonował już nowy cmentarz ewangelicki, obecny „stary” cmentarz komunalny – mówi Andrzej Bierca, kustosz z działu dokumentacji zabytków z Muzeum Archeologiczno-Historycznego w Stargardzie. – Cmentarz w obecnym parku Batorego powstał po tym gdy został „zapełniony” cmentarz, jaki się znajdował w miejscu obecnego parku 3 Maja. Ewangelicki cmentarz zlikwidowano w latach 60. XX w. poprzez usuniecie większości nagrobków. Grobów nie ekshumowano, nie prowadzono tam też prac archeologicznych.
Pozostałościami po cmentarzu są też znajdujące się pod płotem jednostki wojskowej elementy kamienne nagrobków. Cmentarz rozciągał się na obszarze większym niż dzisiejszy park Batorego i obejmował też obszar, na którym znajduje się obecnie jednostka wojskowa. M.in. podczas budowy ścieżki rowerowej wzdłuż parku Batorego, a także podczas kładzenia instalacji elektrycznej w trakcie instalowania lamp oświetlających alejki parkowe natknięto się na kości i elementy płyt nagrobnych. Zdaniem stargardzian, takie pozostałości po grobach powinny być wywożone do lapidarium.
– Elementy pozostałych nagrobków niewywiezionych w latach 60. XX w. są wydobywane np. podczas prac ziemnych prowadzonych w tym parku i zabezpieczane – zapewnia Andrzej Bierca ze stargardzkiego muzeum.
Stargardzkimi parkami zarządza ZUK. Zapytaliśmy, co stanie się z fragmentami kolejnych płyt i mogił znalezionych niedawno w parku Batorego.
– Muzeum będzie działać w porozumieniu z Wydziałem Kultury Urzędu Miejskiego – mówi Julita Siek, dyrektor Zarządu Usług Komunalnych w Stargardzie. – Na jednym z elementów jest inskrypcja, w związku z czym mógłby on trafić do lapidarium. ©℗
Wioletta MORDASIEWICZ
