Pogodzić rzekę i ludzi

Manifestanci na Starym Rynku we Wrocławiu Fot. Olga SZEWC/www.wroclawskiportal.pl  

Marsz dla Odry, 1000 kilometrów, zaczął się u jej źródeł na Morawach 20 kwietnia. 2 czerwca jego uczestnicy chcą dotrzeć do Stepnicy nad Zalewem Szczecińskim, gdzie zaplanowali finał akcji. Zorganizowała ją grupa Plemię Odry, reagując na ubiegłoroczne zatrucie rzeki.

W sobotę (6 maja) trzystu uczestników marszu manifestowało na rzecz Odry we Wrocławiu. Ze śpiewem, muzyką, transparentami szli z wyspy Tamka na Stare Miasto. Nawoływali do gromadzenia się wokół idei obrony rzek.

Idą wzdłuż brzegów Odry 20 km dziennie. Domagają się jej ochrony, ukarania winnych ubiegłorocznego zatrucia, ostrzegają przed możliwością powtórzenia się katastrofy (martwe ryby już są znajdowane), zachęcają do podpisywania apelu o nadanie rzece osobowości prawnej, co do tej pory zrobiło 12 tysięcy osób. Promują projekt odpowiedniej ustawy. Osobowość prawną nadano już rzekom: Whanganui (Nowa Zelandia), Magpi (Kanada), Atrato (Kolumbia) przy udziale rządów państw.

Do marszu można dołączyć w dowolnym miejscu na dowolny czas. Na odcinku granicznym rzeki pojawią się grupy z pogranicza Niemiec, w tym Polacy z Berlina i Brandenburgii. 24 maja wieczorem marsz dotrze do Czelina (Zachodniopomorskie), 30 maja będzie w Szczecinie-Dąbiu, a 2 czerwca w Stepnicy. Co przyniesie?

* * *

Także media brandenburskie i berlińskie systematycznie informują o problemach Odry: ekologicznych, prawnych, gospodarczych. Czy kiedykolwiek uda się pogodzić potrzeby rzeki i  zapatrywania wszystkich, którzy mówią, że chcą jej dobra?

Kilka dni temu berliński „Der Tagesspiegel” podał, że przygotowywany jest nowy narybek jesiotra bałtyckiego, który będzie wpuszczony do rzeki. Chodzi o restytucję tej największej odrzańskiej, wędrownej ryby, wyniszczonej przez człowieka na początku XX wieku. Nowy narybek jest hodowany w Parku Doliny Dolnej Odry i ośrodku Związku Ochrony Przyrody Niemiec Blumberger Mühle. Od 2007 roku tylko z ośrodka w parku uwolniono do rzeki ponad 2 mln osobników.

20 tysięcy osobników narybku, hodowanego w brandenburskich stawach nad Odrą, zniszczyła w ubiegłym roku jej zatruta woda. Ginęły ryby w rzece. Przetrwać mogły te, które uciekły na Międzyodrze, do Zalewu Szczecińskiego, na Bałtyk.

W programie restytucji jesiotra w Odrze uczestniczą instytuty i stowarzyszenia naukowe. Wspierają go rządy: RFN, Brandenburgii, Meklemburgii-Pomorza Przedniego, państw nadbałtyckich, w tym Polski, także naukowcy z ZUT-u, światowe organizacje ochrony przyrody. W Polsce prace nad restytucją jesiotra trwają w kilku ośrodkach nad Bałtykiem i w dorzeczu Wisły.

Jesiotr bałtycki osiągał długość 5 metrów. Był przez wieki podstawą wyżywienia mieszkańców Nadodrza.

(b.t.)