Sowiecki symbol w Płotach został usunięty

Zburzenia pamiątki po Rosjanach chciał burmistrz Płotów, a także miejska rada.  Fot. IPN  

W poniedziałek w Płotach w powiecie gryfickim zlikwidowano "Pomnik polsko-radzieckiego braterstwa broni". Ta pozostałość po czasach, gdy Polska była kontrolowana przez Związek Radziecki, to jeden z ostatnich takich obiektów na Pomorzu Zachodnim. 

Demontaż zorganizował Instytut Pamięci Narodowej. Usunięcia pomnika chciały władze miasta. 

- Ten obiekt świadczy o najgorszym okresie powojennej Polski - powiedział burmistrz Płotów Szymon Klimko. - Dzięki panu prezesowi IPN na pewno okres wojenny, okres 5 marca 1945 roku, kiedy Płoty stały się polskie, ta polskość Płotów będzie upamiętniona, i pan prezes obiecał, że taki obiekt powstanie. Nie tylko burzymy. Ale będziemy także upamiętniać w inny sposób. 

Zastępca prezesa IPN Karol Polejowski, który obecnie kieruje tą instytucją, wskazał, że pokomunistyczna pamiątka opowiada fałszywą historię, mówi o czymś, co nigdy nie miało miejsca. Nie było bowiem żadnego braterstwa broni między żołnierzami polskimi i sowieckimi. 

- Płoty stały się polskie na początku marca 1945 roku, a tak naprawdę wróciły do państwa polskiego, bo wcześniej w tym państwie po prostu były - dodawał historyk. - To społeczność lokalna budowała nową tożsamość tego miejsca. A ten obiekt miał stworzyć zupełnie nową narrację. Nie można mówić, że Armia Sowiecka przyniosła wolność. Sowieci pokonali Niemców, to prawda. Ale żadnej wolności Polakom nie przynieśli. Zapoczątkowali okres okupacji sowieckiej, a potem dominacji sowieckiej, tworząc marionetkowe państwo polskie, które znajdowało się pod zupełną kontrolą Moskwy. Większość zniszczeń, które miały miejsce w Płotach, powstała już zakończeniu działań zbrojnych. To Sowieci niszczyli, grabili, gwałcili, mordowali dotychczasowych mieszkańców Płotów i tych, którzy przyjeżdżali tutaj, osiedlając się na ziemiach, które weszły w skład państwa polskiego. Nie mógł przynieść wolności Polakom żołnierz sowiecki, bo sam był niewolnikiem.

Wiceprezes IPN dodawał: 

- To nie jest żaden pomnik, to symbol sowieckiego, rosyjskiego panowania nad tym terenem. Tak Sowieci, Rosjanie manifestują swoje prawa do określonych ziem, stawiając własne obiekty propagandowe.  

 „Pomnik polsko-radzieckiego braterstwa broni” powstał w 1977 r., z okazji 700-lecia nadania Płotom praw miejskich. Fundatorami były ówczesne władze wojewódzkie, przy wsparciu finansowym gminy. Należy do grupy podobnych upamiętnień stawianych na szlaku bojowym II Armii Wojska Polskiego, związanych z ofensywą w 1945 r. w kierunku Berlina. Jest poświęcony także wkroczeniu do Płotów 5 marca 1945 r. 1. Armii Pancernej Gwardii 1. Frontu Białoruskiego. Rzeźba przedstawiała żołnierza niosącego na ramieniu rannego towarzysza, trzymającego w dłoni granat. Napis na postumencie brzmiał: „Z regionu Płot w dniu 10 marca 1945 r. oddziały 4 Dywizji Piechoty im. Jana Kilińskiego 1 Armii Wojska Polskiego we współdziałaniu z Armią Radziecką rozpoczęły działania bojowe w kierunku Golczewa”. ©℗

Alan Sasinowski