Pamiętam takie czasy, kiedy od kredytów się stroniło, raczej zbierając fundusze na inwestycję latami. Ci odważniejsi albo ci, którzy nie mieli wyjścia, decydowali się na kredyt. Dziś możemy oceniać nasze wybory już z perspektywy wielu lat, ale także wielu zmian gospodarczych i ekonomicznych.
Kredyt hipoteczny jest jednym z najczęściej wybieranych przez konsumentów produktów finansowych. Rok 2023 pokazał, że nawet umowy krótkoterminowe mogą niespodziewanie obciążyć budżet gospodarstwa domowego lub firmy w większym stopniu, niż początkowo zakładano. Nie można ograniczać analizy umów kredytowych jedynie do wysokości zobowiązań i formy spłaty, ponieważ inne kluczowe elementy, takie jak LTV, marża, prowizja czy stopa referencyjna, również mają istotne znaczenie przy ocenie uczciwości umowy.
Spory dotyczące kredytów walutowych pozostają w centrum uwagi wielu kredytobiorców. Kredyty indeksowane i denominowane cieszyły się popularnością w latach 2005-2011, jednak obecnie banki oferują je z większą ostrożnością, przede wszystkim ze względu na Rekomendację S i jej nowelizacje.
Pierwsza Rekomendacja wprowadziła surowsze wymogi dotyczące zdolności kredytowej, na przykład kredytobiorca zaciągający kredyt w obcej walucie musiał mieć zdolność kredytową o 20% wyższą niż wartość kredytu. Ponadto banki zobowiązane były do informowania kredytobiorców o ryzyku związanym ze zmianami stóp procentowych.
Nieuczciwość umowy kredytowej może wynikać z nierównowagi w obowiązkach stron. Bank, jako przedsiębiorca, ponosi odpowiedzialność za swoją działalność, w tym za uczciwe warunki kredytowe. Kredytobiorca nie powinien przejmować na siebie obowiązków, które należą do banku. Umowa kredytowa określa warunki udostępnienia środków pieniężnych przez bank oraz zobowiązania kredytobiorcy. Koszty związane z kredytem walutowym powinny być transparentne i oparte na obiektywnych kryteriach. Waloryzacja rat kredytu nie powinna opierać się na arbitralnych decyzjach banku.
Dzisiaj uzyskanie kredytu walutowego jest trudniejsze, a zarobki kredytobiorcy powinny być zgodne z walutą kredytu. Niedozwolone klauzule mogą występować nie tylko w kredytach indeksowanych do franka szwajcarskiego, ale także w umowach kredytowych związanych z innymi walutami, takimi jak euro czy dolar amerykański.
Podsumowując, umowy kredytowe wymagają szczególnej uwagi, a klauzule dotyczące waloryzacji walut i inne aspekty umów powinny być dokładnie analizowane pod kątem uczciwości i przejrzystości. ©℗
adwokat Agnieszka JUCHNO-MARCJAN
