Kiedy umrze nam krewny, z którym byliśmy w stałym kontakcie – uporządkowanie spraw spadkowych nie powinno sprawić nam kłopotu. Unikniemy wtedy poszukiwania majątku lub będziemy mieć wiedzę, że osoba zmarła nie była osobą majętną, a w skład masy spadkowej nie będą wchodzić inne dobra poza tymi, które są nam znane.
W trakcie porad spadkowych, gdy wyliczam klientom przykładowe składniki majątku zmarłego, moich klientów mogłabym podzielić na dwie grupy. Tych, którzy nie wiedzą kompletnie nic i musimy rozpocząć poszukiwania od zera i tych, którzy już w trakcie pierwszej konsultacji potrafią powiedzieć, że osoba zmarła nie posiadała z całą pewnością majątku, który im wymieniam.
Najczęściej masa spadkowa ogranicza się do nieruchomości, których właścicielem był spadkodawca oraz oszczędności, które miał zgromadzone w banku na dzień śmierci.
Zdarzyć się jednak może, że obok składników majątku wymienionych wyżej znajdziemy lokaty, jednostki funduszy inwestycyjnych, gotówkę, biżuterię, wyposażenie nieruchomości, antyki, przedmioty kolekcjonerskie, np. monety, banknoty, znaczki.
Obecne uregulowania bankowe są znacznym ułatwieniem dla spadkobierców, ponieważ jeszcze wiele lat temu trzeba było poszukiwać środków pieniężnych ulokowanych w banku, składając zapytanie osobno do każdego banku. Przy obecnej liczebności możliwych zapytań pewnie każdy złapałby się za głowę, zresztą słusznie. Obecnie możemy złożyć w dowolnym banku zapytanie o rachunkach bankowych zmarłego do Centralnej informacji o rachunkach, wyraz dowolny należy w tym przypadku rozumieć dosłownie, ponieważ nie musi to być bank, w którym spadkodawca posiadał jakiekolwiek produkty bankowe. Bank prześle nasze zapytanie do CIOR (tu opłaty manipulacyjne banku mogą się delikatnie różnić), zwykle możemy wybrać sposób poinformowania o wynikach poszukiwań. Na odpowiedź możemy czekać od kilku dni do miesiąca.
Zbiorcza informacja pozwoli nam uzyskać wiedzę, do którego banku powinniśmy się udać celem ustalenia dalszych szczegółów/ ewentualnej wypłaty środków.
Zgodnie z art. 92ba ust. 1 Prawa bankowego informację o rachunkach mogą uzyskać spadkobiercy, którzy mają tytuł prawny do spadku po posiadaczu rachunku (tzw. zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia lub prawomocne postanowienie o stwierdzeniu nabycia spadku).
Warto jednak pamiętać, że zwracając się do CIOR, nie uzyskamy informacji na temat innych produktów bankowych, np. polis, jednostek funduszy inwestycyjnych czy rachunków maklerskich. W tym przypadku należy zwrócić się bezpośrednio do instytucji, które oferują tego rodzaju produkty.
Ustalenie praw własności do nieruchomości zdaje się być dużo prostsze i w tym zakresie należy skierować swoje kroki do sądu rejonowego, wydziału ksiąg wieczystych. ©℗
adwokat Agnieszka JUCHNO-MARCJAN
