Czas promocji, kuszących ofert w listopadzie przywędrował do nas ze Stanów Zjednoczonych i od 2015 roku stał się stałym elementem naszego konsumpcyjnego porządku roku. W jaki sposób my jako konsumenci możemy się chronić przed nieuczciwymi praktykami, które jak zawsze mogą się zdarzyć – spróbuję w paru słowach na to pytanie dziś Państwu odpowiedzieć.
Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów podkreśla, że co roku do Urzędu trafiają skargi dotyczące promocji, wyprzedaży i specjalnych okazji. Wyjaśniono, że w zgłoszeniach najczęściej pojawia się problem żonglowania cenami. Chodzi o praktykę, w której przedsiębiorcy podnoszą je tuż przed wyprzedażą po to, żeby po ich obniżce rabat wydawał się niezwykle atrakcyjny. Urząd zwrócił uwagę, że tego typu działania mogą stanowić naruszenie zbiorowych interesów konsumentów. Chcąc się ustrzec przed fikcyjną promocją, UOKiK radzi konsumentom, aby wcześniej zrobili rozeznanie cenowe artykułów, które chcą kupić podczas black friday. Wtedy można ocenić, czy zaproponowana cena promocyjna jest okazją i jest rzeczywiście niższa niż przed promocją.
Pomimo wielu atrakcyjnych i kuszących okazji warto zachować spokój i uważnie czytać oferty, aby zamiast zyskać – nie stracić.
UOKiK zwraca uwagę tak sprzedawcom, jak i kupującym, że przecenione towary – tak jak wszystkie inne – podlegają reklamacji, jeśli okażą się wadliwe. Składamy ją w ramach rękojmi u sprzedawcy – najlepiej na piśmie. Gdy do produktu dołączona jest gwarancja, wtedy możemy zgłosić reklamację gwarantowi (najczęściej jest to producent lub dystrybutor towaru). Prawo wyboru między obiema możliwościami należy do nas. Urząd przypomina jednak, że jeśli powodem obniżenia ceny produktu jest jego wada, a kupujący wie o tym, to później nie można go reklamować. UOKiK dodał, że jeśli kupujemy w sklepie stacjonarnym, należy pamiętać, że zwrot pełnowartościowego towaru zależy tylko od dobrej woli sprzedawcy.
Wada fizyczna polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową. W szczególności rzecz sprzedana jest niezgodna z umową, jeżeli:
– nie ma właściwości, które rzecz tego rodzaju powinna mieć ze względu na cel w umowie oznaczony albo wynikający z okoliczności lub przeznaczenia;
– nie ma właściwości, o których istnieniu sprzedawca zapewnił kupującego, w tym przedstawiając próbkę lub wzór;
– nie nadaje się do celu, o którym kupujący poinformował sprzedawcę przy zawarciu umowy, a sprzedawca nie zgłosił zastrzeżenia co do takiego jej przeznaczenia;
– została kupującemu wydana w stanie niezupełnym.
Jeżeli w chwili wydania rzeczy konsumentowi rzecz ma wadę, to sprzedawca jest za to odpowiedzialny. Trzeba pamiętać, że zgodnie z prawem, jeżeli zauważymy wadę w okresie 12 miesięcy, to przyjmuje się, że wada albo jej przyczyna istniała od początku. Jeżeli sprzedawca uważa inaczej i twierdzi, że np. konsument rzecz uszkodził albo się zużyła, to on będzie musiał to udowodnić.
Czego w ramach reklamacji może żądać konsument? Prawo przewiduje 4 uprawnienia:
– możliwość odstąpienia od umowy (jeżeli wada jest istotna), co skutkuje obowiązkiem sprzedawcy zwrotu zapłaconej ceny;
– żądanie wymiany rzeczy na wolną od wad;
– żądanie naprawy rzeczy;
– żądanie obniżenia ceny proporcjonalnie do wady.
Jeżeli jednak w ofercie sprzedawca wprost wskaże, że rabat jest udzielony ze względu na jakąś wadę, to takiej wady rękojmia nie obejmuje. Zgodnie z prawem sprzedawca jest zwolniony od odpowiedzialności z tytułu rękojmi, jeżeli kupujący wiedział o wadzie w chwili zawarcia umowy. ©℗
prawnik Joanna ŚWIĄTEK-WOJNAROWSKA
