Kto może odebrać dziecko ze szkoły lub przedszkola? Czy po przedszkolaka może przyjść starsze rodzeństwo? Kogo mogą upoważnić do odbioru dziecka rodzice? Czy babcia albo dziadek muszą mieć upoważnienie? Można upoważnić do odbioru dziecka sąsiadkę lub koleżankę mamy? Czy osoba, której przedszkole wydaje dziecko, musi być jego krewnym? Czy dziecko może wracać z przedszkola samo? Takie i inne pytania zadają sobie młodzi rodzice, którzy czasem potrzebują pomocy z odbiorem dziecka z placówki. Sprawdzamy, co mówią przepisy.
Kilkulatka z przedszkola i młodszego ucznia ze szkoły podstawowej zwykle odbierają rodzice. Rodzic, szczególnie na początku roku szkolnego albo w sytuacji, gdy dziećmi opiekuje się nowy pracownik placówki, który nie zna jeszcze dobrze swoich podopiecznych i ich rodziców, musi liczyć się z tym, że zostanie poproszony o dokument tożsamości.
Zgodnie z art. 102 ust. 1 pkt 6 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 roku – Prawo oświatowe (tekst jednolity: Dz.U.2021.1082) statut przedszkola powinien zawierać szczegółowe zasady przyprowadzania i odbierania dzieci z przedszkola przez rodziców lub upoważnioną przez nich osobę, zapewniającą dziecku pełne bezpieczeństwo. To oznacza, że w przedszkolnym statucie powinny znaleźć się wyraźne zapisy dotyczące tego, kogo rodzice mogą upoważnić do odbioru dziecka i jak takie upoważnienie ma wyglądać.
Dziecko z przedszkola lub szkoły mogą odbierać rodzice i osoby przez nich upoważnione. Nie istnieją żadne wytyczne, że dziecko może być wydane tylko pod opiekę osób z nim spokrewnionych. Rodzice mogą więc upoważnić sąsiadkę, koleżankę lub kolegę, swojego pracownika, czy własnych krewnych.
I co ważne – każda z tych osób musi otrzymać formalną zgodę na odbiór malca. Nawet najukochańsza babcia czy najlepszy dziadek nie powinien móc odebrać z placówki wnuka, jeśli rodzice nie dopełnili formalności.
Prawo odbioru dziecka ze szkoły bądź przedszkola przysługuje rodzicom lub prawnym opiekunom. Nie ma tutaj znaczenia, czy żyją oni w związku małżeńskim, związku partnerskim, czy są po rozwodzie. W tej sytuacji prawo do obioru dziecka mają zarówno ojciec, jak i matka przedszkolaka lub młodszego ucznia. Przedszkole lub szkoła nie mogą odmówić wydania dziecka drugiemu z rodziców, nawet jeśli jeden z nich ich o to prosi.
Zupełnie inaczej sytuacja wygląda w przypadku, gdy któryś z rodziców ma odebrane prawa rodzicielskie. Wtedy nie może odbierać dziecka, a placówka nie ma prawa przedszkolaka czy ucznia wydać takiej osobie.
Nie istnieją przepisy, które nakazywałyby wydawanie dziecka z przedszkola wyłącznie osobie pełnoletniej. Do odbioru przedszkolaka rodzice mogą upoważnić jednak wyłącznie starsze dziecko, które ma przynajmniej 10 lat.
Dlaczego? Po wyjściu z przedszkola dziecko staje się bowiem uczestnikiem ruchu drogowego. W tym miejscu, aby nie łamać prawa, trzeba się zastosować właśnie do przepisów ruchu drogowego. I tak zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy Prawo o ruchu drogowym, dziecko w wieku do 7 lat może korzystać z drogi wyłącznie pod opieką osoby, która ukończyła przynajmniej 10 lat.
W przypadku placówek niepublicznych mogą one wprowadzić w swoich statutach (albo w umowie zawieranej z rodzicami) zapis, że rodzice mogą upoważnić do odbioru dziecka osobę przynajmniej 16-letnią. Co więcej – placówka może prosić rodziców o podpisanie dodatkowego oświadczenia, że ponoszą odpowiedzialność za dziecko odebrane przez upoważnioną osobę niepełnoletnią, od momentu jej odbioru z placówki.
Większość placówek przygotowuje dla rodziców gotowe formularze, na których wpisywane są dane osób upoważnionych do odbioru dziecka. Upoważnienie powinno być przygotowane i złożone w placówce zawczasu – nie w chwili odbioru dziecka.
Informacje, które powinny znaleźć się na upoważnieniu do odbioru dziecka:
• imię i nazwisko oraz numer dowodu tożsamości osoby upoważnionej do odbioru dziecka z przedszkola,
• imię i nazwisko dziecka,
• dzień lub okres, w którym ma obowiązywać upoważnienie,
• datę napisania upoważnienia,
• czytelny podpis rodzica lub opiekuna prawnego.
Bezpiecznego Roku Szkolnego!
prawnik Joanna ŚWIĄTEK-WOJNAROWSKA
