Wakacje w rozumieniu „szkolnym” dobiegają już końca, natomiast wcale nie kończy się czas wyjazdów zagranicznych. To właśnie teraz – we wrześniu czy październiku w południowych rejonach Europy temperatury pozwalają na to, by spędzić rzeczywiście przyjemny urlop.
W tych miesiącach wielu rodziców mniejszych dzieci może urlopować bezpieczniej, bez obawy o udar słoneczny.
O czym trzeba pamiętać w sytuacji, gdy jesteśmy po rozwodzie czy też po rozstaniu z partnerem? Kiedy i w jakiej formie jest potrzebna zgoda drugiego z rodziców na wyjazd? Co zrobić w sytuacji, gdy nie mamy zgody drugiego rodzica na taki wyjazd? Czy istnieje procedura, która pozwala mimo to na odbycie zaplanowanej podróży?
Podczas trwania postępowania rozwodowego, do czasu wyjaśnienia statusu dziecka, wypowiedzenia się przez sąd co do sprawowania władzy rodzicielskiej i ustalenia miejsca stałego pobytu dziecka u któregoś z rodziców – oboje rodziców musi wyrazić zgodę na wakacyjną podróż poza granice kraju. W przeciwnym razie, każde z rodziców może dochodzić powrotu dziecka do Polski.
Jeżeli władza rodzicielska przysługuje obojgu rodzicom, każde z nich jest zobowiązane i uprawnione do jej wykonywania w takim samym stopniu. Wyjazd dziecka za granicę należy z kolei do istotnych spraw dziecka, dlatego wymaga zgody obojga rodziców. Co do zasady zgoda ta nie musi być wyrażona na piśmie. Gdy jednak istnieje konflikt między rodzicami, z ostrożności warto uzyskać pisemną zgodę.
Dziecko, tak jak osoba dorosła, by przekroczyć granicę, musi posiadać dokument: paszport (na jego wyrobienie wymagana jest zgoda obojga rodziców) lub dowód (wymagana jest zgoda jednego z rodziców). W obrębie Unii Europejskiej oczywiście wystarczy dowód osobisty. W innych krajach konieczne jest posiadanie paszportu.
Zdarza się, że dziecko wyjeżdża na wakacje bez rodziców – z dziadkami lub ciocią i wujkiem. Wówczas, by mogło opuścić Polskę, potrzeba będzie więcej formalności.
Sąd Najwyższy stwierdził nawet, iż na wyjazd dziecka za granicę na pobyt stały wraz z jednym z rodziców, któremu w wyroku rozwodowym powierzono wykonywanie władzy rodzicielskiej, potrzebne jest zezwolenie sądu opiekuńczego, jeżeli drugi z rodziców, któremu powierzono nadzór nad wychowaniem dziecka, nie złożył oświadczenia wyrażającego zgodę na wyjazd dziecka.
W jakiej formie powinna być udzielona zgoda?
Podkreślenia wymaga fakt, iż wyrażenie zgody na wyjazd dziecka za granicę może zostać wyrażona w całkowicie dowolnej formie, jednakże dla celów dowodowych, w tym konieczności przedstawienia takiego dokumentu w urzędzie paszportowym czy na lotnisku, najlepiej, aby nastąpiło to chociaż w zwykłej formie pisemnej.
Zawsze lepiej, żeby opiekunowie oprócz paszportu lub dowodu osobistego mieli ze sobą pisemną zgodę rodziców na wyjazd ich dziecka. Choć nie regulują tego żadne przepisy, warto, żeby podpisy rodziców były notarialnie poświadczone, a sama zgoda przetłumaczona na język angielski.
Z praktyki wynika, że warto dołączyć do zgody rodziców również kopię aktu urodzenia. Zgodę warto przetłumaczyć na język kraju, do którego dziecko jedzie. Nie chodzi tylko o przekroczenie granicy, ale i inne incydenty, które mogą wydarzyć się podczas wyjazdu.
Zgoda na wyjazd dziecka za granicę – orzeczenie sądowe
Jeżeli rodzice w przedmiocie wyjazdu dziecka za granicę nie mogą dojść do porozumienia, wówczas rozstrzygnięcie podejmuje sąd opiekuńczy, przy czym właściwy jest sąd rejonowy – wydział rodzinny i nieletnich miejsca zamieszkania lub pobytu dziecka.
W sprawie tego rodzaju jeden z rodziców występuje jako wnioskodawca. Drugi z nich ma status uczestnika, tak samo jak dziecko, które ukończyło 13 lat i nie jest ubezwłasnowolnione. Chyba że sąd ograniczy lub wyłączy osobisty udział takiego małoletniego w postępowaniu, ponieważ przemawiają za tym względy wychowawcze.
Wskazać trzeba, iż przedmiotowy wniosek sąd rozpoznaje w postępowaniu nieprocesowym na posiedzeniu jawnym. Kończy się ono wydaniem postanowienia, w którym sąd, kierując się przede wszystkim dobrem dziecka, bądź wyraża zgodę na wyjazd dziecka poza granice Rzeczypospolitej Polskiej, co zastępuje w całej pełni zgodę rodzica, bądź też oddala wniosek złożony przez jednego z rodziców.
Lepiej nie ryzykować i nie wyjeżdżać wbrew woli byłego małżonka czy partnera.
Rodzic, który nie wyraża zgody, może zawiadomić policję lub Straż Graniczną. Będą zobowiązane interweniować, a wyjazd nie dojdzie do skutku. ©℗
Joanna ŚWIĄTEK-WOJNAROWSKA
