Pustułka jest niewielkim sokołem wymagającym ochrony czynnej. Gatunek ten często gniazduje na terenach przemysłowych, a kilkudziesięciu przedstawicieli wyjątkowo upodobało sobie zakłady Cemex. Jaki był dla nich rok 2024?
Już drugi rok z rzędu sezon lęgowy w zakładach Cemex rozpoczęło (11 kwietnia) pojawienie się jaja w skrzyni lęgowej Rodziny Kruszywowskich w Rudnikach. Niewiele później, bo 17 kwietnia, pustułki złożyły pierwsze jaja również w Cementowni Chełm i to aż w trzech gniazdach naraz. Jednak to dopiero w maju nastąpił najbardziej oczekiwany moment sezonu, kiedy to zaczęły wykluwać się pisklęta.
Nadzór nad ptakami w zakładach Cemex pełnił dr Bartosz Janic z Katedry Ekologii i Zoologii Kręgowców Uniwersytetu Łódzkiego, zapewniając wsparcie merytoryczne i opiekę naukową w ramach prowadzonego projektu. Sezon 2024 był niezwykle udany - według szacunków ornitologa cementownie opuściły w ubiegłym roku 52 pustułki, czyli ponad dwa razy więcej niż w 2023 r. Zaobrączkowano łącznie aż 40 z nich.
- Obrączkowanie przyniosło w tym sezonie konkretną informację zwrotną – mówi Bartosz Janic. - Osobnik z Chełma, w 25 dni od zaobrączkowania uszkodził sobie skrzydło, wpadając do pomieszczenia w odległej o 275 km od gniazda miejscowości Baranowycze na Białorusi. Z otrzymanej ze Stacji Ornitologicznej Muzeum i Instytutu Zoologii PAN w Gdańsku - polskiego koordynatora obrączkowania ptaków - wiadomości wiemy również, że samiec został przekazany do Zoo.
Dodatkowo w ramach prowadzonego projektu od piskląt pobrano materiał genetyczny. Dzięki przeprowadzonym badaniom wiemy, że wśród zaobrączkowanych ptaków było 19 samic oraz tyle samo samców. Płeć dwóch pustułek pozostaje zagadką - nie udało się jej ustalić.
– Projekt ochrony pustułek rozpoczęliśmy w Cemex w 2011 roku. Współpracujemy z ekspertami, którzy pomagają nam lepiej zadbać o sokoły zamieszkujące nasze zakłady – mówi Monika Wosik, dyrektorka Ochrony Środowiska i Zrównoważonego Rozwoju Cemex Polska.
Obecnie w zakładach Cemex znajduje się łącznie 14 skrzyń lęgowych, a kolejnych 30 firma sfinansowała, aby wspierać pustułki w innych częściach kraju. W sześciu miejscach lęgowych na terenie cementowni zainstalowano kamery umożliwiające ciągły monitoring. Transmisja z trzech kamer udostępniana jest w sezonie na żywo, aby w obserwacje ptaków mogli zaangażować się również internauci. Od czterech lat w zakładach prowadzone jest obrączkowanie piskląt, a w 2023 roku Wydział Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Łódzkiego oficjalnie objął nadzór merytoryczny nad projektem. Dodatkowo firma prowadzi edukację ekologiczną o pustułkach oraz organizuje konkurs dla internautów.
Na stronie internetowej www.cemex.pl/ochrona-pustulek znajdują się zdjęcia z ostatnich sezonów, dziennik opisujący wydarzenia w gnieździe, a od marca ponownie dostępna będzie transmisja na żywo z wybranych gniazd.
(rg)
