Dzisiejszy dzień zadecyduje o naszej przyszłości – czy w tym zdaniu tkwi jakiś błąd? Oczywiście nie! Jak inaczej można by starannie i nieco podniośle powiedzieć, że ten dzień, który właśnie przeżywamy jest dla nas szczególnie ważny? Można też powiedzieć: W dniu dzisiejszym prezydent odlatuje do Francji. Czy do tego zdania są jakieś zastrzeżenia? Także nie! Wyrażenie w dniu dzisiejszym ma tu charakter oficjalny, urzędowy.
Niektórzy sądzą, że dzień dzisiejszy jest tautologią, czyli zestawieniem wyrazów, w którym drugi niepotrzebne powtarza myśl zawartą w wyrazie pierwszym. Ale to błędne myślenie. Słowo dzień to ‘okres od wschodu do zachodu słońca’, a słowo dzisiejszy to ‘bieżący, obecny, odnoszący się do obecnego dnia, taki, który zdarzył się dziś’. Dzień może być przecież wczorajszy, przedwczorajszy albo jutrzejszy.
Dzień dzisiejszy, dzień wczorajszy, dzień jutrzejszy to także książkowe, staranne wyrażenia oznaczające ‘teraźniejszość’, ‘przeszłość’ i ‘przyszłość’. Żyć dniem dzisiejszym to żyć teraźniejszością, myśleć o dniu jutrzejszym to myśleć o przyszłości. W zdaniu: Dzień dzisiejszy rozpoczyna nowy etap w stosunkach polsko-brytyjskich wyrażenie dzień dzisiejszy jest symbolicznym określeniem teraźniejszości. A dzisiejsza młodzież to nie młodzież z bieżącego dnia, tylko ‘współczesna, ta z obecnych czasów’.
Skąd więc się wzięło przekonanie wielu osób, że sformułowanie dzień dzisiejszy jest niepoprawne? Ostatnio znów się natknęłam na jakiś internetowy „ranking najgorszych błędów językowych”, a w nim obok błędów ortograficznych znalazł się także dzień dzisiejszy. To nie jest błąd, a twórcy „rankingów” powtarzają po prostu nieprawdziwą opinię (no i raczej nie prowadzą żadnych badań).
Być może powodem przekonania o niepoprawności tego wyrażenia jest inne podobne sformułowanie: na dzień dzisiejszy. Jednak i tu nie możemy jednoznacznie orzec, że jest ono niepoprawne. Można przecież uroczyście oświadczyć, że na dzień dzisiejszy zostało zaplanowane jakieś wydarzenie wagi państwowej. W tym kontekście byłoby to po prostu rozbudowane wyrażenie zastępujące potoczne sformułowanie: zaplanować coś na dzisiaj albo na dziś.
Ale nie o takie znaczenie wyrażenia na dzień dzisiejszy chodzi, gdy twierdzimy, że jest ono niepoprawne. Jeśli bowiem ktoś mówi: Na dzień dzisiejszy nie mogę obiecać, że wezmę udział w tym projekcie albo: Na dzień dzisiejszy nie mamy informacji o podwyżce wynagrodzenia, to w zasadzie nie wiemy, o czym mowa. Czy o tym, że w tej chwili, chwilowo, na razie, teraz, czy o tym, że do tej pory? Nadużywane wyrażenie na dzień dzisiejszy – nieprecyzyjne i szablonowe – wypiera z naszych osobistych słowników co najmniej pięć trafniejszych sformułowań!
Zatem – podsumowując – wyrażeniom dzień dzisiejszy i dzisiejszy dzień mówimy tak. Sformułowanie na dzień dzisiejszy tolerujemy tylko w dokumentach urzędowych i w stylu podniosłym. A w polszczyźnie potocznej, naturalnej i swobodnej wyrażeniu na dzień dzisiejszy mówimy stanowcze nie!
Ewa Kołodziejek
